Η θάλασσα στη διατροφή μας! Οστρακοειδή και υγεία

Οστρακοειδή… Δημοφιλείς λιχουδιές σε όλο τον κόσμο με φανατικούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς λόγω της όψης τους αλλά και όσων ακούγονται για τους κινδύνους που κρύβουν. Η γεύση τους ιδιαίτερη ενώ ο σημαντικότερος παράγοντας για να τα απολαύσει κάποιος στο απόλυτο, είναι η φρεσκάδα. Εκτός από εξαιρετικά νόστιμο έδεσμα, θεωρούνται άκρως θρεπτικά, και γι’ αυτό από πολύ παλιά οι άνθρωποι επεδίωξαν την τεχνητή εκτροφή τους. 

Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά.Τα όστρακα (ή αλλιώς οστρακοειδή) είναι ο αλιευτικός και διατροφικός όρος που περιγράφει τα υδρόβια ζώα με σκληρό κέλυφος που καταναλώνονται ως τρόφιμα από τους ανθρώπους και περιλαμβάνουν πολλά είδη, όπως τα μύδια, τα στρείδια, τον αχινό, τα χτένια, τις γυαλιστερές, τα κυδώνια, τις αχιβάδες, τα χάβαρα, τις πεταλίδες, τις φούσκες και τις πίνες.

🦪 Είναι τρόφιμα υψηλής βιολογικής αξίας, πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Πιο συγκεκριμένα, αποτελούν εξαιρετική πηγή των ω3-λιπαρών οξέων και καλή πηγή των βιταμινών Α, D, Β12 και Β3. Τα όστρακα είναι, επίσης, γνωστά για τις αφροδισιακές τους ιδιότητες εξαιτίας της περιεκτικότητάς τους σε σίδηρο και ψευδάργυρο. Κατά μέσο όρο, τα όστρακα εμπεριέχουν 50-70 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια τροφίμου.Έτσι υπάρχουν πάρα πολλά οφέλη για να τα βάλουμε στη διατροφή μας. 

🦪 Ενισχύουν την όραση

🦪 Βοηθούν τους πνεύμονες

🦪 Κάνουν καλό στην καρδιά και καθαρίζουν τα αιμοφόρα αγγεία

🦪 Βοηθούν τα άτομα με διαβήτη να ελέγξουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.

🦪 Συμβάλλουν σημαντικά στο σωστό σχηματισμό των οστών και λειτουργούν ευεργετικά στην πρόσληψη της οστεοπόρωσης

🦪 Κάνουν καλό στο έντερο

🦪 Ενισχύουν το μεταβολισμό

🦪 Βελτιώνουν τη λειτουργία των νευρικών κυττάρων του εγκεφάλου και προστατεύουν από την άνοια

🦪 Βοηθούν στη αντιμετώπιση της κατάθλιψης

🦪 Μειώνουν τον κίνδυνο για πολλούς τύπους καρκίνου, όπως οισοφάγου, παχέος εντέρου, μαστού και ωοθηκών

🦪 Προστατεύουν από την αρθρίτιδα

🦪 Είναι χαμηλά σε θερμίδες και χοληστερόλη και μειώνουν την LDL (κακή) χοληστερόλη αίματος

⚠️ΠΡΟΣΟΧΗ! Παρόλο που τα οστρακοειδή είναι πολύ θρεπτικά, κρύβουν και αρκετούς κινδύνους. 

🦪 Τα οστρακοειδή συσσωρεύουν βαρέα μέταλλα από το περιβάλλον τους, όπως ο υδράργυρος ή το κάδμιο.Οι άνθρωποι δεν μπορούν να αποτοξινωθούν από τα βαρέα μέταλλα. Με την πάροδο του χρόνου, η συσσώρευση αυτών των ενώσεων στον οργανισμό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές βλάβες οργάνων και άλλα ζητήματα υγείας. 

🦪 Η κατανάλωση μολυσμένων οστρακοειδών μπορεί να οδηγήσει σε τροφική ασθένεια. Η τροφική δηλητηρίαση από οστρακοειδή μπορεί να προκύψει από βακτήρια, ιούς ή παράσιτα που αποκτώνται από το περιβάλλον τους. Τα παθογόνα ευδοκιμούν σε ωμά οστρακοειδή και οστρακοειδή που ψύχονται λανθασμένα. Τα συχνότερα παθογόνα στα στρείδια είναι ο ιός Norovirus ο οποίος προκαλεί γαστρεντερίτιδα και το βακτήριο Vibrio το οποίο συγγενεύει με αυτό της χολέρας & μπορεί να προκαλέσει σοβαρές δηλητηριάσεις ιδιαίτερα σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό. Επομένως, η σωστή αποθήκευση και μαγείρεμα των οστρακοειδών μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη των ασθενειών. Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες, ηλικιωμένοι ενήλικες και άτομα με μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα θα πρέπει να αποφεύγουν ωμά ή ακατάλληλα παρασκευασμένα οστρακοειδή.

🦪 Τα οστρακοειδή είναι ένα από τα κορυφαία οκτώ αλλεργιογόνα τροφίμων.Τα συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης στα οστρακοειδή περιλαμβάνουν:

 Έμετο και διάρροια.

Πόνο στο στομάχι και κράμπες

Οίδημα του λαιμού, της γλώσσας ή των χειλιών

Κνίδωση

Δυσκολία στην αναπνοή

Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άτομα με αλλεργία στα οστρακοειδή μπορεί να παρουσιάσουν ένα απειλητικό για τη ζωή αναφυλακτικό σοκ που χρειάζεται άμεση θεραπεία.

Επομένως, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην αγορά και την κατανάλωσή τους επιλέγοντας επώνυμους και πιστοποιημένους προμηθευτές. Σε γενικές γραμμές, τα όστρακα που κυκλοφορούν στην αγορά, ελέγχονται υγειονομικά και περνούν υποχρεωτικά από το Κέντρο Αποστολής Οστράκων, στο οποίο γίνεται ο “καθαρισμός” τους και αποκτούν ειδική σήμανση για τη διακίνησή τους. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό, να αγοράζετε όστρακα από ιχθυαγορές ή ιχθυοπώλες. Προτιμήστε εκείνα που είναι εντελώς κλειστά και αν κάποια έχουν ανοίξει, αγγίξτε τα προσεκτικά και, αν κλείσουν αμέσως, σημαίνει ότι είναι ζωντανά. Πρέπει να μυρίζουν θάλασσα και να είναι αρκετά βαριά δηλαδή να μην έχουν στεγνώσει.

Οι κίνδυνοι τους δεν πρέπει να μας αποθαρρύνουν από την επιλεκτική κατανάλωση τους γιατί η θρεπτική τους αξία είναι ανεκτίμητη. Ας προτιμούμε όμως τα καλλιεργημένα όστρακα και όχι αυτά που ζουν ελεύθερα στις θάλασσες μας. Το να ερημώνουμε τον ευεργετικό πλούτο των βυθών της θάλασσας αποτελεί απειλή για την ισορροπία του περιβάλλοντος και το μέλλον των επόμενων γενεών.