Μάι
Σαλιγκάρια… Λίγα πράγματα γνωρίζουμε γι’ αυτά τα συμπαθή πλασματάκια που το σώμα τους προφυλάσσεται από ένα περιελιγμένο όστρακο και τα βλέπουμε να ξετρυπώνουν δεκάδες μετά τη βροχή.
Τα σαλιγκάρια έχουν προσαρμοστεί σε κάθε περιβάλλον της γης και υπάρχουν σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, σε ερήμους, θάλασσες, βουνά, πεδιάδες, λίμνες, ποτάμια και ακτές με αμέτρητες παραλλαγές χρωμάτων, μεγέθους, βάρους αλλά κυρίως του κελύφους και της σάρκας τους.Αποτελούν, μία από τις αρχαιότερες και θρεπτικότερες τροφές τις οποίες κατανάλωνε ο άνθρωπος για επιβίωση, ενώ σε πολλά σημεία του αρχαίου κόσμου, όπως για παράδειγμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η κατανάλωσή τους ήταν πολύ συχνή. Η καλλιέργειά τους, μάλιστα, αποτελούσε συνηθισμένο φαινόμενο, προκειμένου να εξασφαλίζουν μεγάλες ποσότητες έτοιμες προς κατανάλωση.
Όπως ήταν φυσικό, η αγάπη στα σαλιγκάρια δεν έμεινε στους αρχαίους χρόνους, αλλά μεταφέρθηκε μέσα στα χρόνια φτάνοντας μέχρι και σήμερα, δημιουργώντας μια τεράστια βιομηχανία στον κόσμο των εστιατορίων και αποτελώντας μια υψηλού επιπέδου επιλογή σε ιδιαίτερες γαστρονομικές εκδηλώσεις. Ιδιαίτερα αγαπητά στη γαλλική κουζίνα αλλά και στην πατρίδα μας -ιδιαίτερα στην Κρήτη -και με ιστορία που φθάνει μέχρι τη Παλαιολιθική εποχή, τα σαλιγκάρια ή αλλιώς οι σάλιαγκες ή χοχλιοί, αποτελούν όχι μόνο μια εξαιρετική λιχουδιά αλλά και μια τροφή υψηλής διατροφικής αξίας. Αν κάποιος δεν τα έχει δοκιμάσει, ενδεχομένως να τον απωθεί η ιδέα. Στην πραγματικότητα, όμως, οι γευστικοί σας κάλυκες έχουν μεγάλη πιθανότητα να ικανοποιηθούν, καθώς η υφή τους θυμίζει μανιτάρια. Σε τελική ανάλυση, τόσα εκατομμύρια Γάλλοι που τα προτιμούν και καταναλώνουν πάνω από 40000 τόνους ετησίως έχουν φροντίσει να τα αναδείξουν ως μια από τις εθνικές τους γαστρονομικές λιχουδιές. Δεν μπορεί να κάνουν λάθος.
Η θρεπτική αξία τους οφείλεται στη μεγάλη βιολογικής αξία των πρωτεϊνών τους, στο σίδηρο και τα ωμέγα-3 που περιέχουν και τα έχει κατατάξει ψηλά στη βαθμίδα των υπερτροφών. Τα σαλιγκάρια αποτελούν καλή πηγή ανόργανων μεταλλικών στοιχείων όπως το σελήνιο, το μαγνήσιο, το κάλιο, ο φώσφορος και το ασβέστιο. Επίσης περιέχουν μια πολύ καλή συγκέντρωση απαραίτητων λιπαρών οξέων σχεδόν ανάλογη με αυτήν που περιέχουν τα ψάρια.
Τα σαλιγκάρια είναι ιδιαίτερα χρήσιμα και στην αισθητική και τη δερματολογία, μιας και η βλέννα που εκκρίνουν είναι εξαιρετικά θεραπευτική. Προς στα τέλη του 20ου αιώνα ένας αγρότης από την Χιλή που καλλιεργούσε σαλιγκάρια, παρατήρησε ότι το δέρμα στα χέρια των εργατών ήταν γεμάτα βλέννα σαλιγκαριών που επούλωνε ταχύτατα τις πληγές και προσέδιδε στην επιδερμίδα μια ομαλή, ελαστική και πολύ νεανική εμφάνιση. Έτσι μετά από μελέτες αποδείχτηκαν οι φαρμακευτικές ιδιότητες της βλέννας του σαλιγκαριού και την υψηλή περιεκτικότητα της σε ιχνοστοιχεία και θρεπτικά συστατικά. Τα σαλιγκάρια αποτελούν ένα ιδανικό και απολύτως φυσικό προϊόν για εντατική αναγέννηση και «γέμισμα» του δέρματος με θρεπτικές ουσίες.
Όμως δεν ήταν η πρώτη φορά που ανακαλύφθηκαν οι θαυματουργές ιδιότητες της βλέννης του σαλιγκαριού. Από το 400 π.Χ. ο Ιπποκράτης επαινούσε τις καταπληκτικές ιδιότητες της αφρώδους βλέννας που έβγαζαν τα σαλιγκάρια για αυτοάμυνα και προστασία των αβγών τους και θεωρούσε ότι η επάλειψη του δέρματος με αυτή τη βλέννα, μπορεί να καταπολεμήσει την ξηρότητα, να ανακουφίσει και να καταπραΰνει τους ερεθισμούς. Ο ίδιος αλλά και ο Γαληνός τα πρότειναν για την υδρωπικία και την κήλη, ενώ ο Πλίνιος τα συνιστούσε για τους στομαχόπονους και τις αιμορραγίες.
Τα άγρια σαλιγκάρια είναι ένα προστατευόμενο είδος υπό εξαφάνιση και απαγορεύεται η συλλογή τους γιατί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ισορροπία του οικοσυστήματος. Άλλωστε τα άγρια σαλιγκάρια περιέχουν αρκετές τοξίνες που μπορεί να αποβούν επικίνδυνες αν καταναλωθούν. Για την κάλυψη των αναγκών υπάρχουν καλλιέργειες σαλιγκαριών σε εκτροφεία ανοικτού η κλειστού τύπου όπου τα σαλιγκάρια καταναλώνουν θρεπτική βρώμη και μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια και στην γαστρονομία και την κοσμητολογία.
Η μαγεία της φύσης… Ένα τόσο δα πλασματάκι που ο χωρίς ήχο κόσμος τους υπάρχει για να σκορπίζει την ευεργεσία του στη φύση και τη ζωή μας. Θησαυροί κλεισμένοι στην «αποκρουστική» βλέννα του και το ασύμμετρο σώμα του που έρπει στη γη και το μόνο που αναζητά είναι ο θαυμασμός μας και ο σεβασμός μας.
24 Μαΐου: Η ημέρα του σαλιγκαριού
