Μάι
«Όταν το βιολί ξεκινάει, σε νοιάζει μόνο να μπεις στον κύκλο. Χορεύεις, μεθάς, γελάς, παίρνεις δύναμη απ’όλο αυτό το μόνοιασμα των ανθρώπων. Σαν να γεννιέσαι πάλι.»
Η Ελλάδα του γλεντιού στα φιλόξενα πανηγύρια. Χορός, έκσταση, ξεγνοιασιά, μουσική από βιολιά, λαούτα και λύρες σε καλούν να σηκωθείς να χορέψεις. Δεν σε νοιάζει με ποιον μπλέκεις χέρια και ώμους ή αν σέρνεις τα πόδια σου στους ρυθμούς του χορού που δεν ξέρεις τα βήματα του. Η παραδοσιακή μουσική του τόπου μας συνεπαίρνει ακόμη και τα νέα παιδιά που τραγουδούν, χορεύουν και διασκεδάζουν μέχρι τελικής πτώσης.
Ο ήχος του παραδοσιακού βιολιού είναι μαγικός. Σε προσκαλεί μελωδικά να συνδεθείς με αγνώστους. Οι αυτοσχεδιασμοί είναι τα στολίδια της δεξιοτεχνίας του μουσικού που αναπαράγει το κομμάτι γιατί στο παραδοσιακό βιολί ο εκτελεστής έχει τον κύριο λόγο και όχι ο δημιουργός της μελωδίας. Η επικοινωνία του με το κοινό, ο χορός, η διονυσιακή ατμόσφαιρα που επικρατεί αλλάζει την ψυχή της μουσικής. Το παραδοσιακό βιολί είναι ο βασιλιάς των μουσικών οργάνων. Στο άκουσμα του ο νους μας ταξιδεύει με ανεμελιά σε γιορτές και νησιώτικα πανηγύρια γεμάτα από το γαλάζιο της θάλασσας.
Λένε πως το βιολί είναι το όργανο που πολλές φορές συγκρίνεται με την ανθρώπινη φωνή γιατί επιτρέπει στον μουσικό να ξεδιπλώσει και να εκφράσει όλα του τα συναισθήματα. Και είναι αλήθεια, γιατί αυτό το μικρό έγχορδο βγάζει έναν ήχο τόσο γλυκό που φτάνει μέχρι τα βάθη της ψυχής του ακροατή και τον παρασέρνει στον ρυθμό του. Το βιολί διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση του μουσικών πολιτισμών της Μεσογείου και στον ελλαδικό χώρο το παραδοσιακό βιολί ταυτίστηκε με την παραδοσιακή μας μουσική από το 17ο αιώνα, σύμφωνα με μαρτυρίες περιηγητών και γραπτά κείμενα. Λόγω της ιδιάζουσας γεωγραφίας της χώρας μας έγινε ο πρωταγωνιστής στην μουσική επικοινωνία του ανώνυμου εκτελεστή με το εκάστοτε κοινό του και τα κοινωνικά δρώμενα. Ήταν το κύριο μουσικό όργανο για τους Ηπειρώτες και τους νησιώτες και Μικρασιάτες και, όπως όλη η παραδοσιακή μουσική είχε σαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά την μετάδοσή της από γενιά σε γενιά. Το παίξιμό του είχε αυτοσχεδιασμό και συνοδευόταν από τα τσακίσματα ή τα τσαλίμια που αποτελούσαν την επίδειξη δεξιοτεχνίας του μουσικού. Το βασικότερό του όμως χαρακτηριστικό ήταν και παραμένει η ταύτισή του με τον παραδοσιακό χορό και τη γιορτή.
Ο ήχος του εξακολουθεί μέχρι τις μέρες μας να μας ταξιδεύει στο απέραντο γαλάζιο της πατρίδας μας. Γιατί « όταν χαράζει στο Αιγαίο είναι όμορφα σου λέω…». Ας ελπίσουμε ότι το φετινό καλοκαίρι θα μας επιτρέψει να απολαύσουμε το κάλεσμά του παραδοσιακού βιολιού. Να ακουμπήσουμε πάνω του το λυγμό μας για τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν ακούγοντας «το τζιβαέρι». Να αφεθούμε στο γλυκό και χορευτικό ήχο του, να στροβιλιστούμε με τους αγαπημένους μας στο ρυθμό του και να παρασυρθούμε στον ξέφρενο χορό της χαράς της ζωής.
Inspiration credit to: www.lifo.gr
