Η ναυτική ζωή των Ελλήνων

Με μία πρόχειρη “ανασκαφή” σε ταινίες, μουσικές, πίνακες ζωγραφικής ακόμη και ολόκληρες ποιητικές συλλογές θα δεις πόσα έργα υμνούν τη ναυτική ζωή των Ελλήνων. Η Ελλάδα είναι ένα ναυτιλιακό έθνος, καθώς η ναυτιλία είναι αναμφισβήτητα η παλαιότερη μορφή απασχόλησης των Ελλήνων και αποτελεί βασικό στοιχείο της ελληνικής οικονομικής δραστηριότητας από την αρχαιότητα.

Ο άνθρωπος, αναζητώντας τί υπάρχει στο άγνωστο, δηλαδή πέρα από τον ορίζοντα, στράφηκε στη θάλασσα, ξεκινώντας έτσι τη ναυτιλιακή του δραστηριότητα. Τα ελληνικά πλοία διέσχιζαν τις θάλασσες του κόσμου με πληρώματα που δεν φοβήθηκαν να ταξιδέψουν στο άγνωστο και να επεκτείνουν τον ορίζοντα των γνώσεων τους και τα όρια του τότε κόσμου. Με τα εξερευνητικά και εμπορικά τους ταξίδια δια μέσου των θαλασσίων δρόμων, οι Έλληνες δημιούργησαν λαμπρούς πολιτισμούς και επέδρασαν πάνω σε άλλους. Αναφέρεται πως το αρχαιότερο ταξίδι για εμπορικούς σκοπούς στην ανοιχτή θάλασσα έγινε πριν 10.000 χρόνια και συγκεκριμένα στο Αιγαίο Πέλαγος, για τη μεταφορά οψιδιανού από τη Μήλο στην Αργολίδα και τις Βόρειες Σποράδες.Έτσι, οι Έλληνες έφτασαν μέσα από τους αιώνες να είναι άρρηκτα συνδεμένοι με τη θάλασσα. Άλλωστε, το συνολικό μήκος των Ελληνικών ακτών είναι 13.676 χιλιόμετρα, σχεδόν το μισό όλης της Αφρικής(!) ενώ υπάρχουν 3.000 νησιά πάνω σε πολλά από τα οποία άκμασαν θαυμαστοί πολιτισμοί. Αρχαιολογικά ευρήματα έχουν την περίοπτη θέση τους σε μουσεία στην Ελλάδα αλλά και σε όλο το κόσμο. Τις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης 1.800 οικογένειες σε 40 νησιά και παράκτιες πόλεις σε Ιόνιο και Αιγαίο διέθεταν 1.000 μεγάλα ποντοπόρα εμπορικά ιστιοφόρα, το μεγαλύτερο στόλο στη Μεσόγειο που η δραστηριότητα του έφτανε μέχρι και τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Η ιστορία αναφέρει επίσης, πως η θάλασσα έσωσε πολλές φορές τους Έλληνες από απειλές. Τα πλοία που κατασκεύαζαν εξασφάλιζαν την άμυνα της χώρας και συνέβαλαν όχι μόνο στην ανάπτυξη του εμπορίου με άλλους λαούς, αλλά και στην πολιτισμική εξέλιξη. Η γεωγραφική θέση της χώρας σε συνδυασμό με την έλλειψη πλουτοπαραγωγικών πηγών είναι ακόμη μια αιτία για την οποία οι Έλληνες έχουν στραφεί στη θάλασσα με αποτέλεσμα η ελληνική εμπορική ναυτιλία να βρίσκεται διαχρονικά στις πρώτες θέσεις παγκόσμια και να αποτελεί σημαντικό παράγοντα της εθνικής οικονομίας.

Όλα αυτά ακούγονται ακόμη πιο εντυπωσιακά αν αναλογιστεί κανείς πως μιλάμε για μικρή νησιωτική χώρα λίγων εκατομμυρίων κατοίκων. Η ναυτιλία, που ανήκει και διαχειρίζονται Έλληνες, ακολούθησε μια διαρκή ανοδική πορεία τα τελευταία 200 χρόνια. Για να γίνει η ελληνική ναυτιλία αυτό που είναι σήμερα έχουν δουλέψει τουλάχιστον έξι γενιές ναυτικών και επιχειρηματιών της θάλασσας και έχουν έρθει αντιμέτωποι με φοβερές δοκιμασίες. Οφείλουμε να τιμούμε όλους εκείνους τους χιλιάδες Ελληνες καπεταναίους, που η αρμύρα έσκαψε τα πρόσωπά τους.Μέσα από τις δύσκολες και απαιτητικές συνθήκες τόσο του 19ου όσο, κυρίως, του 20ου αιώνα, με την εξυπνάδα τους και τις θαυμαστές τους ικανότητες κατάφεραν να αντιμετωπίσουν αδυσώπητες θάλασσες και να συμβάλλουν στο να χτιστεί ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς στόλους σε παγκόσμιο επίπεδο, αντιμέτωπος με οικονομικούς γίγαντες της εποχής όπως η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Νορβηγία.

Σήμερα, η Ελλάδα παραμένει παγκοσμίως η χώρα με τη μεγαλύτερη πλοιοκτησία. Μολονότι ο πληθυσμός της χώρας αντιπροσωπεύει μόνο το 0,16% του παγκόσμιου πληθυσμού, οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν το 20,67% της παγκόσμιας χωρητικότητας και το 54,28% της χωρητικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Όσο και αν οι συνθήκες αλλάζουν και η ελληνική ναυτιλία είναι ένας κλάδος που εξαρτάται άμεσα από πολλούς παράγοντες, όπως η οικονομική κατάσταση (παγκόσμια και εθνική), οι νομοθεσίες, η τεχνολογία και οι γεωπολιτικές εξελίξεις, συνεχίζει να κατέχει τα σκήπτρα της πρωτιάς εδώ και χρόνια επιβεβαιώνοντας ότι η ναυτοσύνη είναι στο DNA των Ελλήνων, και η παράδοση αιώνων ναυτιλίας παραμένει κραταιά και ακατάβλητη.