Ιαν
“Σιγά τα λάχανα”… Μια έκφραση που χρησιμοποιούμε συχνά στην καθομιλουμένη για να δηλώσουμε απαξίωση και τη δυσανάλογη αξία που προσδίδεται σε κάτι, σε σχέση με την πραγματική του.
Και όμως το ταπεινό λάχανο με το μεγάλο γλωσσικό και λαογραφικό ενδιαφέρον έχει δώσει το όνομα του σε ολόκληρη κατηγορία κηπευτικών, τα λαχανικά. Πρόσφορο έδαφος για να δείξει το λάχανο τη δυναμική του, ο χειμώνας.
Ας γνωρίσουμε λίγο παραπάνω αυτό τον καταπράσινο στρογγυλό καρπό με τα πλούσια φύλλα! Στην Αρχαία Ελλάδα, το σημερινό μας λάχανο ονομάζονταν κράμβη( σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας ονομάζεται ακόμη κραμπολάχανο) και λάχανα (συνήθως στον πληθυντικό) ονομάζονταν όλα τα εδώδιμα και καλλιεργούμενα κηπευτικά. Η λέξη παράγεται από το ρήμα «λαχαίνω» που είναι μετεξέλιξη του αρχαίου «λαγχάνω» που σημαίνει «σκάβω». Το λάχανο καλλιεργήθηκε αρχικά στις περιοχές της Ασίας και μεταφέρθηκε στην Ευρώπη το 600 π.Χ. Στις πρώτες φάσεις της καλλιέργειάς του, το άγριο φυτό διασταυρώθηκε με άλλα άγρια είδη της ίδιας οικογένειας, αλλά την άγρια μουστάρδα. Τα πρώτα κεφαλωτά λάχανα εμφανίστηκαν τον 1ο αιώνα π.Χ και διαδόθηκαν στις υπόλοιπες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου τον Μεσαίωνα.
Το λάχανο έχει σημαντικές ιδιότητες με πλούσια διατροφική θρεπτική αξία. Πιο αναλυτικά:
🟢 Αντιοξειδωτική δράση . Το λάχανο είναι μια καλή πηγή βήτα-καροτίνης, βιταμίνης C, φυτικών ινών και μαγγανίου. Λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας του σε πολυφαινόλες κατατάσσεται στα κορυφαία λαχανικά που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά.
🟢 Αντικαρκινική δράση. Το λάχανο έχει αποδειχτεί ότι μειώνει τον κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου, ιδιαίτερα εκείνων του παχέος εντέρου και αναστέλλει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του μαστού.
🟢 Καρδιαγγειακή υγεία. Το λάχανο βοηθάει στη μείωση της χοληστερίνης, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων. Αυτό συμβαίνει επειδή το λάχανο έχει την ικανότητα να δεσμεύει τα χολικά οξέα που εκκρίνονται από τη χολή κατά τη διαδικασία της πέψης με αποτέλεσμα να μειώνεται η συγκέντρωση χοληστερόλης στο αίμα.
🟢 Διαδικασία πέψης. Ένα φλιτζάνι ωμό λάχανο περιέχει 2,2 γρ. φυτικές ίνες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην διαδικασία της πέψης, στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας, στη μείωση των επίπεδων σακχάρου στο αίμα και στον περιορισμό της υπερκατανάλωσης τροφής.
Γνωρίζοντας ή μη, τη διατροφική αξία του νόστιμου αυτού λαχανικού, αναφερόμαστε πολύ συχνά σε αυτό και σε άλλες παγιωμένες εκφράσεις της ελληνικής γλώσσας όπως: «τον φάγανε λάχανο» αλλά και σε παροιμίες όπως: «Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια», «Όμοιος τον όμοιο κι η κοπριά στα λάχανα» και άλλες πολλές. Καλό όμως να μάθουμε και τι προσφέρει στον οργανισμό μας καθώς και με ποιους τρόπους μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να ωφεληθούμε. Μπορούμε να το καταναλώσουμε φρέσκο σε σαλάτες με διάσημη την πολιτική αλλά και σε πολλά πιάτα θερμαντικά και χειμωνιάτικα που απογειώνουν τη γεύση μας με τη νοστιμιά τους.
