Θαλάσσιες χελώνες

Η καλοκαιρινή περίοδος είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τις χελώνες που ζουν στις θάλασσες μας. Χιλιάδες μικρά και μεγάλα σκάφη αναψυχής εφορμούν ξαφνικά προς κάθε κατεύθυνση, προσεγγίζοντας ακόμη και περιοχές στις οποίες δεν υπάρχει ανθρώπινη παρουσία. Ιδίως τα ταχύπλοα σκάφη και τα τζετ σκι αιφνιδιάζουν και συχνά τραυματίζουν ή θανατώνουν τις θαλάσσιες χελώνες που βρίσκονται στα παράκτια νερά για λόγους αναπαραγωγής, ωοτοκίας, αναζήτησης τροφής, ή χελώνες που βρίσκονται στο ανοιχτό πέλαγος και ανεβαίνουν στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν και να ξεκουραστούν. Ο πραγματικός αριθμός των θαλάσσιων χελωνών που θανατώνονται ετησίως σε συγκρούσεις με σκάφη αναψυχής είναι άγνωστος, αφού τα περισσότερα περιστατικά δεν εντοπίζονται ή δεν αναφέρονται ποτέ. Είναι, όμως, αδιαμφισβήτητο ότι κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου συμβαίνουν οι περισσότερες θανατώσεις. 

Οι θαλάσσιες χελώνες είναι οι αρχαιότεροι θαλασσοπόροι και διασχίζουν τις θάλασσες του πλανήτη μας εδώ και πάνω από 100 εκατομμύρια χρόνια. Συνυπήρχαν με τους δεινόσαυρους μέχρι την εξαφάνισή τους, ωστόσο εκείνες κατάφεραν να προσαρμοστούν στις κοσμογονικές αλλαγές στη Γη και να επιβιώσουν. Παρόλο που ζουν πάνω από 100 χρόνια, εμείς οι άνθρωποι «καταφέραμε» να τις μετατρέψουμε σε ….προστατευόμενο είδος. Σήμερα στη Μεσόγειο απαντώνται τρία είδη τους με διασημότερη την Καρέττα καρέττα (Caretta caretta), και ακολουθούν η Πράσινη χελώνα (Chelonia mydas) και η Δερματοχελώνα (Dermochelys coriacea). Η γνωστή Καρέττα Καρέττα είναι ένα από τα πιο εμβληματικά θαλάσσια είδη της Μεσογείου και δη των ελληνικών θαλασσών. Λατρεύει να τρέφεται με οστρακοειδή, τσούχτρες, μαλάκια και σφουγγάρια. Η χελώνα Καρέττα καρέττα φωλεοποιεί κυρίως στην Ελλάδα, στην Τουρκία, στην Κύπρο και στη Λιβύη, ενώ μικρότεροι αριθμοί φωλιών συναντώνται στην Αίγυπτο, στο Λίβανο, στο Ισραήλ, στη Συρία, στην Τυνησία και στην Ιταλία.Η ξαδελφούλα της, η Πράσινη χελώνα όπως ονομάζεται λόγω του χρώματος που έχει στο κάτω μέρος του καβουκιού της, είναι μια από τις μεγαλύτερες σε μέγεθος θαλάσσιες χελώνες και το μοναδικό είδος που τρέφεται με φυτά στην ενήλικη ζωή του. Το μήκος του καβουκιού της κυμαίνεται μεταξύ 83 -114 εκ. και το βάρος της μπορεί ν φτάσει τα 190 κιλά. Διακρίνεται εύκολα από τα υπόλοιπα είδη χελωνών, καθώς διαθέτει μόνο ένα ζεύγος από προμετωπικές κλίμακες στο κεφάλι της, και ζει κυρίως σε τροπικά και υποτροπικά νερά, ενώ στη Μεσόγειο συναντάται κυρίως στη Τουρκία, Συρία, Κύπρο, Λίβανο, Ισραήλ και Αίγυπτος.Τέλος, η τρίτη συγγενής, η Δερματοχελώνα, είναι το μεγαλύτερο είδος θαλάσσιας χελώνας και ένα από τα μεγαλύτερα ερπετά του πλανήτη. Πήρε το όνομά της από το καβούκι της, το οποίο δεν είναι οστέινο, αλλά αποτελείται από δέρμα και λιπαρή σάρκα. Τη συναντούμε κυρίως στον Ατλαντικό, αλλά και στη Μεσόγειο όπου περνά σε αναζήτηση της τροφής της.Σήμερα, εξαιτίας κυρίως των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και της κλιματικής αλλαγής, οι πληθυσμοί και των τριών ειδών απειλούνται από τις υπεραλίευση, την σκόπιμη θανάτωση από ασυνείδητους, τις συγκρούσεις με σκάφη, την κατάποση απορριμμάτων και πλαστικών που τις οδηγούν σε ασφυξία, αλλά και την άναρχη τουριστική και οικιστική ανάπτυξη στις παραλίες της ωοτοκίας τους.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιστρέψουμε την καταστροφική πορεία τους προς τη πλήρη εξαφάνιση; Αρχικά να ελαττώσουμε τις ποσότητες πλαστικού που καταλήγουν στις θάλασσές μας, μια κύρια αιτία που οδηγεί στον πνιγμό τους. Επιπλέον, οφείλουμε να αποφεύγουμε την κατανάλωση της τροφής τους, και να αλλάξουμε τον τρόπο αλιείας, κυρίως του τόνου, του ξιφία και των γαριδών, που οδηγεί στην ασιτία τους και σε ανυπολόγιστη καταστροφή του υποβρύχιου οικοσυστήματος. Η προστασία των χελωνών είναι κομβικής σημασίας μιας και διαδραματίζουν τον υπερπολύτιμο ρόλο του φροντιστή του οικοσυστήματος. Σημαντικό είναι, να γίνουμε όλοι πιο ευαισθητοποιημένοι πολίτες και να εκπαιδεύσουμε τις επόμενες γενιές στην προστασία του περιβάλλοντος και των έμβιων όντων του πλανήτη μας. Να δώσουμε νέα ώθηση στη φύση και το ζωϊκό βασίλειο για να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες και την κλιματική αλλαγή που προκάλεσαν οι άνθρωποι. Μια κραυγή λοιπόν, μια έκκληση προς όλους όσους οδηγούν σκάφη και ιδίως ταχύπλοα σκάφη να επιδεικνύουν αυξημένη προσοχή ώστε να αποφεύγονται οι συγκρούσεις με θαλάσσιες χελώνες και, γενικότερα, να μην προκαλείται όχληση στα θαλάσσια είδη. Οι χελώνες αξίζουν ένα καλύτερο μέλλον και κυρίως τη συνέχιση της μακρόχρονης παρουσίας τους στον πλανήτη μας. Είναι ατομική ευθύνη του καθενός μας να τις προστατεύσει, να τις αγαπήσει και να τους δώσει τον χώρο που απαιτείται προκειμένου να επιβιώσουν, να πολλαπλασιαστούν και γιατί όχι, να παραμείνουν κοντά μας για άλλα τόσα εκατομμύρια έτη.  

Credits to:www.medasset.org
www.valtosprovince.com
gr.euronews.com
www.archipelagos.gr