Ελληνικά ξωκλήσια

Τ’ άσπρο ξωκλήσι στην πλαγιά, κατάγναντα στον ήλιο,πυροβολεί με το παλιό, στενό παράθυρό του,Και την καμπάνα του αψηλά, στον πλάτανο δεμένη,τηνε κουρντίζει ολονυχτίς για του Αϊ-Λαού τη σκόλη.
                                                                                Γ.Ρίτσος  

Όποιος έχει επισκεφθεί ένα ελληνικό ξωκλήσι είτε για να εκκλησιαστεί, είτε γιατί έτυχε να βρίσκεται στον δρόμο του, δεν μπορεί να μη θαυμάσει την ιδιαίτερη ομορφιά του! Ειδικά στα νησιά μας υπάρχουν πολυάριθμα ξωκλήσια, άλλα κτισμένα απόμερα και άλλα δίπλα στην ακρογιαλιά, ίσως για να είναι κοντά ο Άγιος, σύμφωνα με την παράδοση, όταν ταξίδευαν στην θάλασσα οι ναυτικοί. Όμως, και στις πόλεις συναντάμε πολλά πανέμορφα ξωκλήσια. Τα ξωκλήσια αποπνέουν κάτι το μυστηριακό! Ίσως γιατί δεν είναι πολυσύχναστα, ίσως γιατί είναι μικρά, καλαίσθητα και γραφικά, προσελκύουν τους πιστούς και όχι μόνο. Πολλοί συνάνθρωποί μας προτιμούν την ησυχία και την κατάνυξη που προσφέρει ο εκκλησιασμός σε ένα ξωκλήσι και συχνά είναι πρώτη επιλογή για γάμους και βαπτίσεις. Τα μικρά αυτά ασβεστωμένα ή πετρόκτιστα εκκλησάκια είναι συνυφασμένα με την απαράμιλλη ελληνική γη και συχνά αποτελούν τάμα κάποιου πιστού σε κάποιον Άγιο. Κατά γενική ομολογία, γαληνεύουν την ψυχή. Ακόμα και οι τουρίστες γοητεύονται από την ομορφιά τους και κάθονται στα πεζούλια τους για να αγναντεύσουν την θέα.

Στην Αττική υπάρχουν πολλά τέτοια ξωκλήσια, άγνωστα στον πολύ κόσμο:

🔔Αγία Κυριακή, Νέα Μάκρη. Στην παραλία της Νέας Μάκρης βρίσκεται το πανέμορφο άσπρο εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής, ακριβώς πλάι στην ακροθαλασσιά, με υπέροχη θέα στον Ευβοϊκό Κόλπο. Αξίζει να το επισκεφθεί κάποιος καθώς και τον παραπλήσιο αρχαιολογικό χώρο που αποτελεί συγκρότημα ιερού και πολυτελούς λουτρού αφιερωμένου σε Αιγύπτιους θεούς. Το συγκρότημα ίδρυσε ο μεγάλος ρήτορας και σοφιστής Ηρώδης Αττικός περίπου το 160 μ.Χ. κι επέλεξε τον Μαραθώνα για την ίδρυση του ιερού, γιατί ήταν ο τόπος καταγωγής και διαμονής του. Το ιερό ήταν αφιερωμένο στον Σάραπι, εξελληνισμένη μορφή του θεού Όσιρι, κι εκεί τελούνταν οι μεγάλες εορτές του Σάραπι και της Ίσιδας.

🔔Ιερός ναός Προφήτη Ηλία, Παιανία. Χτισμένο πάνω σε λόφο, το παρεκκλήσι του Προφήτη Ηλία στην Παιανία, αποτελεί ιδανικό μέρος για όποιους επιθυμούν να βιώσουν ηρεμία και κατάνυξη κοντά στη φύση και μακριά απ’ τους θορύβους της πόλης. Βρίσκεται σε απόμερη τοποθεσία, στην κορυφή ενός λόφου, και μπορεί να απολαύσει κανείς την θέα που εκτείνεται μπροστά του απ’ τον Υμηττό και την Πεντέλη μέχρι τα Μεσόγεια.

🔔Αγία Μαρίνα, Πόρτο Ράφτη. Η νέα εκκλησία της Αγίας Μαρίνας στο Πόρτο Ράφτη είναι κτισμένη δίπλα στην θάλασσα και χρονολογείται από το 1950. Κοντά της σώζονται τα θεμέλια της μονόκλιτης παλιάς εκκλησίας που καταστράφηκε από τους πειρατές. Η θέα που απλώνεται μπροστά απ’ το ξωκλήσι είναι μαγευτική.

🔔Άγιος Νικόλαος ο Ραγκαβάς, Πλάκα. Αν τύχει και περιπλανηθούμε ποτέ στα σοκάκια της Πλάκας, αξίζει να επισκεφθούμε τον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά, ένα ξεχωριστό λιθόκτιστο εκκλησάκι βορειοανατολικά της Ακρόπολης με ιστορία απ’ τον 11ο αιώνα. Ακριβώς πάνω απ’ το ξωκλήσι ξεκινάνε τα Αναφιώτικα, μια άλλη ιστορική γραφική συνοικία της Αθήνας, που μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής.

🔔Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης. Πέτρινο και γραφικό ξωκλήσι με την υπογραφή του περίφημου αρχιτέκτονα Πικιώνη. Αν και περιτριγυρισμένο από το λόφο του Φιλοπάππου, μοιάζει σαν να βρίσκεσαι σε κάποιο ορεινό χωριό της Ελλάδας και προσφέρεται για απίθανες φωτογραφίσεις.

Τα εκκλησάκια δεν σταματούν εδώ. Στέκουν στολίδια πίστης και εσωτερικής γαλήνης. Αφθονούν και λάμπουν όπως τα βότσαλα σε όλη την Ελλάδα και περιμένουν το φιλί μας στο εικονοστάσι τους.