Άνοιξη, κάμπιες και αλλεργίες

Στην πευκόφυτη Ελλάδα, την Άνοιξη αναγγέλουν……οι κάμπιες. Όσο πιο ζεστός ο καιρός, τόσο νωρίτερα κάνουν την εμφάνιση τους. Οι φωλιές τους κρέμονται στα κλαδιά των πεύκων και θυμίζουν μεγάλες μπάλες από μπαμπάκι. Κάθε κουκούλι φιλοξενεί κατά μέσο όρο 100 κάμπιες ενωμένες με μια μόνο κλωστή μεταξιού. Το βράδυ βγαίνουν από τη φωλιά τους σε πομπή, ενωμένες μεταξύ τους με τη μεταξωτή κλωστή, προς αναζήτηση πευκοβελόνων που αποτελούν την αποκλειστική τους τροφή.

Για την προστασία τους έχουν αναπτύξει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό άμυνας. Στις τρίχες της πλάτης τους παράγεται μια πρωτεΐνη που όταν έρθει σε επαφή με το δέρμα των ανθρώπων ή των ζώων, απελευθερώνει ισταμίνη και προκαλεί εξάνθημα και σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις. Κάθε τρίχα λειτουργεί σαν σφραγισμένη κάψουλα «αλλεργίας» που πυροδοτείται μόλις η μυτερή άκρη της εισέλθει στο δέρμα. Δεν είναι απαραίτητο να έρθουμε σε άμεση επαφή με την κάμπια για την εμφάνιση εξανθημάτων και αλλεργικών συμπτωμάτων. Συχνά η μεταφορά των τριχών πάνω σε εμάς, τα παιδιά μας, και τα κατοικίδια μας, γίνεται με τον αέρα που σκορπίζει τις τρίχες που έχουν αφήσει στα κουκούλια τους. Τα τριχίδια της κάμπιας διαπερνούν ακόμα και τις ίνες των ρούχων μας. Τότε είναι και που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, κυρίως στα παιδιά που παίζουν κάτω από τα πεύκα, γενικευμένη φαγούρα και αλλεργικές αντιδράσεις γύρω από το στόμα και τα μάτια, πρήξιμο των χειλιών ή των ματιών και εξάνθημα στο πρόσωπο και το λαιμό. Είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστεί άμεσα η αλλεργική δερματίτιδα και αν αναγνωριστεί ότι έχει προκληθεί από τις κάμπιες να αποφύγουμε να τρίψουμε την περιοχή παρά τον έντονο κνησμό που νιώθουμε. Με το τρίψιμο ενεργοποιούνται οι τρίχες-κάψουλες και απελευθερώνουν περισσότερη ισταμίνη με αποτέλεσμα εκρηκτικές αλυσιδωτές αλλεργικές αντιδράσεις που μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε οίδημα της γλώσσας. Επίσης είναι δυνατόν να προκληθεί ρινίτιδα, βήχας και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και δύσπνοια σε άτομα που πάσχουν από άσθμα ή άλλα πνευμονικά νοσήματα. 

Η πρώτη αντίδραση θα πρέπει πάντα να είναι ξέπλυμα με άφθονο νερό, εφαρμογή κρέμας με ισχυρή αντισταμινική δράση το συντομότερο δυνατόν και για λόγους ασφαλείας λήψη αντισταμινικής θεραπείας από το στόμα για λίγες ημέρες μέχρι να υποχωρήσει η ερυθρότητα, το κνιδωτικό εξάνθημα και το πρήξιμο των βλεφάρων και των χειλιών αν έχει εμφανιστεί. 

Οι τετράποδοι αθώοι φίλοι μας έχουν τους ίδιους κινδύνους από τις κάμπιες. Ειδικά οι σκύλοι, έχοντας πλήρη άγνοια κινδύνου, βρίσκουν πολύ ελκυστικές τις «λιτανείες» που κάνουν οι κάμπιες. Έχουν την περιέργεια να τις μυρίσουν και να τις αγγίξουν με τη μουσούδα τους. Αποτέλεσμα; Βίαιες αλλεργικές αντιδράσεις γύρω από το στόμα, τα μάτια και τη γλώσσα, σιελόρροια, κνησμός με επίμονο τρίψιμο της μουσούδας τους στο έδαφος, ανησυχία και εμετός. Οι μεγάλες φλεγμονές στη γλώσσα απαιτούν άμεση επίσκεψη στον κτηνίατρο. Οι γάτες είναι πιο επιλεκτικές με το φαγητό τους και συνήθως η δηλητηρίαση τους από τις κάμπιες είναι σπάνια.

Η πρόληψη από τις κάμπιες στην πευκόφυτη χώρα μας είναι σχεδόν αδύνατη αλλά θα πρέπει να λαμβάνουμε κάποια μέτρα πρόληψης. 

➡️Αποφεύγουμε τα πεύκα που έχουν ορατά κουκούλια κάμπιας.

➡️ Καπνίζουμε τα κουκούλια με εντομοκτόνα πυρεθρίνης στις αρχές φθινοπώρου που οι κάμπιες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. 

➡️ Κλαδεύουμε και κόβουμε τα κλαδιά των πεύκων που φιλοξενούν κουκούλια. 

➡️ Αποφεύγουμε να περπατάμε ή να αφήνουμε τα παιδιά μας να παίζουν κάτω από πεύκα την εποχή που εμφανίζονται οι πομπές των καμπιών. 

➡️ Αν ο σκύλος μας δείχνει ενδιαφέρον για τις κινούμενες κάμπιες φροντίζουμε να φοράει φίμωτρο ή να αλλάζουμε τον τόπο της βόλτας μας. 

Οι κάμπιες πέρα από τις σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις που προκαλεί σε ανθρώπους και ζώα, είναι ένα επιζήμιο είδος, πρωτίστως για τα ίδια τα πεύκα. Μπορεί να προκαλέσει απώλεια της βλαστικής ανάπτυξης των πεύκων μέχρι και 30%, ενώ σε νεαρά δενδρύλλια πεύκων μπορεί να φτάσει μέχρι την ξήρανση τους. Οι καταστροφές που προκαλεί στα πευκοδάση είναι μεγαλύτερες και από αυτές που προκαλούνται από πυρκαγιά, διότι οι κάμπιες καταστρέφουν μεγάλο μέρος του φυλλώματος των δέντρων με αποτέλεσμα αυτά να ξηραίνονται. 

Η εμφάνιση της πευκοκάμπιας ήρθε και φέτος νωρίτερα από το συνηθισμένο λόγω της αύξησης των θερμοκρασιών λόγω της κλιματικής αλλαγής και της έλλειψης βροχών.Σεβόμενοι την παρουσία της στη φύση παραμένουμε πάντα σε επιφυλακή φροντίζοντας να προστατέψουμε τους εαυτούς μας, την οικογένεια μας και τα ζωάκια μας από τις αλλεργικές αντιδράσεις.