Ψαροντούφεκο και ερήμωση του βυθού

Είναι αλήθεια πως το υποβρύχιο ψάρεμα έχει μια μαγεία και λίγοι μπορούν να του αντισταθούν μόλις γευτούν την εμπειρία. Οι ρίζες του μας πηγαίνουν πίσω στα αρχέγονα ένστικτα του κυνηγού που σε κάποια στροφή της ανθρώπινης πορείας, επέλεξε το βυθό για να κυνηγήσει τα θηράματά του, αρχικά με γυμνά χέρια και στη συνέχεια με καμάκι, δίχτυα και πολύ αργότερα με ψαροντούφεκα. Για πολλά χρόνια η θάλασσα για τους περισσότερους ανθρώπους άρχιζε και τέλειωνε μόνο στην επιφάνεια και ο μυστηριώδης βυθός παρέμενε ένας πολύχρωμος συγκινησιακός υγρός κόσμος που προσκαλούσε να τον κατακτήσουμε, μα και φόβιζε συνάμα για την απόλυτη σιωπή που έκρυβαν οι επικείμενοι κίνδυνοι του.

Οι πρώτες μαρτυρίες αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων αναφέρονται σε ελεύθερους δύτες, που βουτούσαν στο βυθό για να πιάσουν ψάρια και μαλακόστρακα, να βρουν κοράλλια, σφουγγάρια ή και μαργαριτάρια. Στην συνέχεια έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτοι ψαροκυνηγοί, με πενιχρά μέσα στην αρχή, που προσπαθούσαν να εξοικειωθούν με τον υγρό κόσμο και να ανακαλύψουν τις χαρές του βυθού. Χρόνο με το χρόνο απέκτησαν εφόδια, πείρα και άρχισαν να πολλαπλασιάζονται. Οι αναπνοές μετρήθηκαν, οι αντοχές ξεπέρασαν τα γνώριμα ως τότε όρια και το υποβρύχιο ψάρεμα γνώρισε χρυσές εποχές. Ύστερα ήρθαν οι τράτες, οι δυναμίτες και πολλοί ασυνείδητοι και το ψάρεμα κατέληξε υπεραλίευση θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των ωκεανών και την δική μας εν τέλει επιβίωση.

Παρόλα αυτά, το ψαροντούφεκο γνώρισε και εξακολουθεί να γνωρίζει μεγάλες δόξες. Η γνώση εμπλουτίστηκε, το ίδιο και ο εξοπλισμός που έκαναν την ψαριά πιο εύκολη και το υποβρύχιο ψάρεμα διασκέδαση. Μαζί με τη γνώση, τέθηκαν και οι κανόνες, για να μη καταλήξει το υποβρύχιο αυτό όπλο, να εκτοξεύει το καμάκι του προς κάθε κατεύθυνση θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο τον υποθαλάσσιο κόσμο αλλά και αυτόν που ζει στη στεριά.Έτσι, απαγορεύτηκε σε ανήλικους κάτω των 16 ετών να ψαρεύουν με ψαροντούφεκο, επιβλήθηκε να οπλίζεται μόνο μέσα στη θάλασσα και ποτέ να μην είναι οπλισμένο, έστω και με ασφάλεια, έξω από το νερό. Τέθηκε έλεγχος στα αλιεύματα(μέγεθος και ποσότητα) και απαγορεύτηκε η χρήση του παράλληλα με οποιασδήποτε μορφής καταδυτική συσκευή παροχής αέρα από σκάφος ή αυτόνομης καταδυτικής συσκευής (φιάλες οξυγόνου), καθώς επίσης με υποβρύχιο φως και δίχτυα. Ο δε δύτης υποχρεώθηκε να φέρει πάντα μαζί του ειδική σημαδούρα με το σημαιάκι να αναγράφει Υ.Δ. (Υποβρύχια Δραστηριότητα). Παρά την αυστηρή νομοθεσία υπάρχουν ψαροντουφεκάδες, κυρίως επαγγελματίες του είδους, που αδιαφορούν για τους νόμους και φροντίζουν να βρίσκουν τρόπους να συνεχίζουν τη δραστηριότητα τους με μεθόδους που έχουν οδηγήσει στην ερήμωση του βυθού. Κυριολεκτικά δεν αφήνουν ψυχή ζώσα στο Αιγαίο και το Ιόνιο και είναι οι ίδιοι είναι που θα παραπονεθούν πρώτοι ότι δεν υπάρχουν πλέον ψάρια ξεχνώντας τα πόσα υπερμεγέθη ψάρια έχουν ανασύρει εκείνοι από τους βυθούς τις νύχτες με τη βοήθεια καταδυτικού εξοπλισμού κάτω από τη μύτη και συχνά την ανοχή των Αρχών. Το ψαροντούφεκο μπορεί να είναι μια αγαπημένη ερασιτεχνική θαλάσσια δραστηριότητα για όσους επιθυμούν μια επιλεκτική αλλά και προσωπική μέθοδο αλιείας, ένα μοναδικό χόμπι που δίνει μια ιδιαίτερη χροιά στις ενίοτε ψαροφαγίες με εξιστορήσεις, ονειροπολήσεις πριν από κάθε υποβρύχια εξόρμηση και μοναδικές αναμνήσεις από το μαγικό μπλε της χώρας μας, όμως δεν πρέπει να γίνεται ασυνείδητα. Ένα μεγάλο όχι στην γονοκτονία.

Υπάρχει μια παλιά παροιμία των ψαράδων. «Το ψάρι είναι καλό ή ένα στην οκά ή χίλια στην οκά». Αυτό σημαίνει ότι νόστιμο το ψάρι είναι είτε πολύ μεγάλο είτε πολύ μικρό. Πράγματι, το μικρό μπαρμπούνι ή το μαριδάκι είναι εξαιρετικός μεζές. Αλλά επειδή οι καιροί άλλαξαν, η υπεραλιεία ελαχιστοποίησε στα όρια της εξαφάνισης τα αποθέματα και για να… έχουμε πρέπει να προσέχουμε. Είναι στο χέρι μας να μην κυνηγάμε τα μικρά ψάρια αλλά μόνο τα ψάρια που μας αναλογούν, να κρατάμε καθαρούς από σκουπίδια τους ψαρότοπους και φυσικά να καταγγέλουμε τους παράνομους ερασιτέχνες και επαγγελματίες που δεν σέβονται τον θάλασσιο πλούτο που χαρίζει απλόχερα ο πλανήτης μας.