Χάρτινοι γερανοί origami

Όταν κάποιος ακούει τη λέξη origami, το πιθανότερο είναι να έρθει στο μυαλό του η εικόνα μιας αριστουργηματικής χειροτεχνίας με χαρτί και το απόλυτο σύμβολο της που είναι ο χάρτινος γερανός. Ο γερανός θεωρείται πουλί καλής τύχης και σύμφωνα με ένα αρχαίο ιαπωνικό μύθο, είναι απόγονος ενός μυστικιστικού και ιερού μυθικού πλάσματος που ζούσε χίλια χρόνια. Οι Ιάπωνες αγαπούν ιδιαίτερα τον γερανό και συχνά τον αναφέρουν ως “το πουλί της ευτυχίας”. Πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει την μακροζωία και ότι τα φτερά του παρέχουν προστασία. Μάλιστα, υπάρχει και μια παραδοσιακή προσευχή που μερικές φορές την απαγγέλλουν οι μητέρες που προσέχουν τα παιδιά τους:
Ω κοπάδι των ουράνιων γερανώνσκέπασε το παιδί μου με τα φτερά σου“.

Η παράδοση του ιαπωνικού orizuru (ori, “διπλωμένο”, tsuru “γερανός”) ξεκίνησε στην φεουδαρχική Ιαπωνία (1185–1603), όταν ο κόσμος αντάλλασσε τις χάρτινες φιγούρες ως σύμβολα τιμής και πίστης. Ωστόσο, η τέχνη του γερανού origami καταγράφηκε επίσημα τον 16ο αιώνα. Το Senbazuru Orikata (“Μυστικό για να διπλώνουμε χίλιους γερανούς”), που δημοσιεύτηκε στην Ιαπωνία το 1797, είναι το πρώτο γνωστό βιβλίο για origami. Διαθέτει τις παλαιότερες γνωστές οδηγίες για τον τρόπο κατασκευής γερανών, μαζί με αμέτρητα παραδείγματα διαφορετικών ειδών. Στην ιαπωνική λαογραφία, λέγεται ότι μπορεί να ικανοποιηθεί η επιθυμία κάποιου αν διπλώσει 1.000 γερανούς origami και πρακτική ονομάζεται “senbazuru”. Οι 1000 γερανοί δένονται συνήθως  σε 40 κλωστές των 25 γερανών και δημιουργούν μια όμορφη αίσθηση ότι ίσως να εκπληρωθεί μια ευχή μας-μια σημαντική ευχή όπως η καλή υγεία και η ευτυχία, όχι απαραιτήτως η δική μας αλλά και άλλων-όχι απλά επειδή την σκεφτήκαμε και την περιμένουμε, αλλά επειδή με υπομονή και επιμονή κοπιάσαμε να κάνουμε όσα «απαιτούνται» για να την δικαιούμαστε. Οι χίλιοι χάρτινοι γερανοί αποτελούν και παραδοσιακό δώρο για ένα νεόνυμφο ζευγάρι αφού εκπροσωπούν την ευχή για χίλια χρόνια ευτυχίας και ευημερίας. Επίσης δίδονται στα νεογέννητα μωρά ως ευχή και ευλογία για καλοτυχία και μακροζωία. Προπαντώς όμως, το χάρτινο πουλί λειτουργεί ως σύμβολο ελπίδας και θεραπείας και η κατασκευή 1.000 χάρτινων γερανών έγινε δημοφιλής με την ιστορία ενός νεαρού κοριτσιού, της Sadako Sasaki.

H Sadako ήταν δύο ετών όταν εκτέθηκε στην ακτινοβολία από την ατομική βόμβα που κατέστρεψε τη Χιροσίμα το 1945. Μέχρι τα 12 της, η έκθεση στην ακτινοβολία είχε εξελιχθεί σε λευχαιμία και της δόθηκε μόλις ένας χρόνος ζωής. Η νεαρή κοπέλα άρχισε να φτιάχνει 1.000 χάρτινους γερανούς με την ελπίδα να πραγματοποιηθεί η επιθυμία της να αναρρώσει από την ασθένειά της. Λόγω της έλλειψης χαρτιού χρησιμοποιούσε οτιδήποτε χάρτινο μπορούσε να βρει όπως συσκευασίες από δώρα άλλων ασθενών, φακέλους αλληλογραφίας ακόμα και περιτυλίγματα φαρμάκων. Ωστόσο, όσο περνούσε ο καιρός και η συλλογή της από γερανούς origami μεγάλωνε, ο στόχος της άλλαξε. Η Sasaki, αντί για τη δική της ζωή, αποφάσισε να ευχηθεί για την παγκόσμια ειρήνη. Κατάφερε να φτιάξει 644 τέτοιους γερανούς μέχρι να χάσει τη μάχη με τη ζωή στις 25 Οκτωβρίου 1955. Οι φίλοι της και οι συμμαθητές της όμως, έφτιαξαν τους υπόλοιπους για να συμπληρωθούν οι 1000 γερανοί της. Ο πατέρας της τοποθέτησε τους 1000 χάρτινους γερανούς μαζί της για να συντροφεύουν το ταξίδι της στον ουρανό. Μετά το θάνατό της, οι φίλοι της Σαντάκο δημοσίευσαν την αλληλογραφία που διατηρούσαν μαζί της σε μια συλλογή επιστολών προκειμένου να μάθει όλος ο κόσμος την ευχή της για Παγκόσμια Ειρήνη αλλά και για να συγκεντρώσουν χρήματα ώστε χτίσουν ένα μνημείο για αυτήν και για όλα τα παιδιά που είχαν πεθάνει από τις επιπτώσεις της ατομικής βόμβας.Το άγαλμα της που παριστάνει ένα γενναίο κορίτσι να κρατά ψηλά έναν τεράστιο γερανό, αποτελεί σύμβολο ειρήνης και αγάπης, και βρίσκεται στο Πάρκο Ειρήνης της Χιροσίμα. Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν στο Μνημείο, όπου στρώνουν στεφάνια από 1.000 γερανούς. Στη βάση του αγάλματος υπάρχει μια επιγραφή που λέει: «Αυτή είναι η κραυγή μας. Αυτή είναι η προσευχή μας. Ειρήνη σε όλον τον κόσμο».Περισσότερο από 77 χρόνια μετά, ο γερανός origami συνεχίζει να ενσαρκώνει την ανιδιοτελή επιθυμία της Sasaki για την ίαση όλων των ασθενειών. 

11 Νοεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Origami