Μαρ
Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν το κάπνισμα κατά την διάρκεια της εφηβείας τους. Υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 80% των ενήλικων καπνιστών αρχίζουν το κάπνισμα πριν από την ηλικία των 18 ετών, γεγονός που θα πρέπει να μας προβληματίσει για το πόσο εύκολα μπορεί να επηρεαστεί ένας νέος. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες, το πρόβλημα συχνά ξεκινάει απ’ το σχολείο όπου οι μισοί και πλέον μαθητές (57%) έχουν καπνίσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, οι περισσότεροι περιστασιακά (33%), ενώ συστηματικά δηλώνουν ότι καπνίζουν το 21% των μαθητών.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επιδρούν μεμονωμένα ή συνδυαστικά και οδηγούν τους νέους στο κάπνισμα. Καταρχήν, οι έφηβοι αρχίζουν να καπνίζουν, διότι δέχονται επιρροή και πίεση από τους συνομηλίκους τους. Πάνω από το 70% των εφήβων λένε ότι έχουν φίλους που καπνίζουν. Η ανάγκη ταύτισης και αποδοχής σε μια ομάδα σε αυτήν την κρίσιμη ηλικία οδηγεί τους νέους σε μιμητικές πράξεις. Επιπλέον, οι έφηβοι που ζουν σε ένα σπίτι όπου ένας ή και οι δύο γονείς τους (ή άλλα μέλη της οικογένειας) καπνίζουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν καπνιστές, σε σχέση με άλλα άτομα. Οι έφηβοι σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να λαμβάνουν το μήνυμα ότι όλοι οι ενήλικες καπνίζουν και αρχίζουν το κάπνισμα επειδή το θεωρούν είσοδο στην αυτονομία της ενηλικίωσης. Όσον αφορά δε τα κορίτσια, μπορεί να ξεκινήσουν το κάπνισμα, για τον έλεγχο του βάρους τους. αφού η νικοτίνη οδηγεί σε απώλεια όρεξης σε συνδυασμό με τονωτική ευεξία. Είναι, τέλος, αξιοσημείωτο, ότι πολλοί θέλουν απλά να το δοκιμάσουν, χωρίς να αντιλαμβάνονται πόσο εθιστικό μπορεί να γίνει αυτό στην πορεία. Η νικοτίνη είναι τόσο εθιστική, όπως ίσως η ηρωίνη ή η κοκαΐνη. Όταν ο καπνιστής εισπνεύσει το καπνό μεταφέρει τη νικοτίνη βαθιά στους πνεύμονες όπου απορροφάται πολύ γρήγορα στο αίμα και από εκεί στην καρδιά και τον εγκέφαλο του. Έτσι δημιουργείται αίσθημα διέγερσης, ευεξίας και άλλα συμπτώματα παρόμοια με αυτά άλλων ναρκωτικών ουσιών.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει ορθή και έγκαιρη πληροφόρηση για τους κινδύνους του καπνίσματος και του εθισμού από μικρές ηλικίες. Οι γονείς πρωτίστως θα πρέπει να αποφεύγουν το κάπνισμα μπροστά στα παιδιά, τα οποία τους θεωρούν πρότυπα. Επιπρόσθετα, χρειάζεται να γίνεται ενημέρωση στα σχολεία για τους κινδύνους στην υγεία, ενώ εξίσου ωφέλιμες είναι και οι καμπάνιες μέσω της τηλεόρασης και του διαδικτύου. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι τα μέτρα που ανακοίνωσε η Νέα Ζηλανδία, η πρώτη χώρα παγκοσμίως που σχεδιάζει να καταργήσει σταδιακά την πώληση τσιγάρων και καπνού. Η νέα νομοθεσία που θα τεθεί σε ισχύ το 2027 ορίζει ότι, όσοι στην χρονολογία αυτή είναι 14 ετών και λιγότερο, δεν θα μπορούν ποτέ να αγοράσουν νόμιμα τσιγάρα στη Νέα Ζηλανδία, ενώ το επίπεδο νικοτίνης θα μειωθεί σε όλα τα τσιγάρα που πωλούνται στη χώρα. Η νέα νομοθεσία θα δημιουργήσει μια smoke-free γενιά Νεοζηλανδών, όπως ανακοίνωσε χαρακτηριστικά το Υπουργείο Υγείας της χώρας. H κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας θα θέσει σε εφαρμογή τα νέα μέτρα ως μια προσπάθεια να κάνει το κάπνισμα υπερβολικά ακριβό και μη προσβάσιμο, ώστε να πιάσει το στόχο της για μια χώρα οριστικά και πλήρως «άκαπνη» μέσα στα επόμενα χρόνια! Τα θετικά νέα έρχονται σε μια εποχή που ο κόσμος αρχίζει σιγά σιγά να αφυπνίζεται για τους κινδύνους που προκαλεί το κάπνισμα στην υγεία και υιοθετεί πιο υγιεινούς τρόπους ζωής. Μάλιστα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας περιγράφει το κάπνισμα ως «μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ο κόσμος» και είναι σίγουρα ελπιδοφόρο ότι σήμερα οι περισσότερες χώρες έχουν ευαισθητοποιηθεί και αναλάβει δράση για την σταδιακή εξάλειψή του!
