Το έθιμο των κόκκινων πασχαλινών αυγών

«Κοκκινοπέφτη» σήμερα και τα αυγά βάφονται κόκκινα. Το χρώμα της χαράς, της ζωής αλλά και της θυσίας του Χριστού. Έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα όπου οι άνθρωποι καλωσόριζαν την άνοιξη και έβραζαν αυγά με πέταλα από παπαρούνες. Ο θεμελιωτής της λαογραφίας μας Νικόλαος Πολίτης ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το έθιμο, όταν ξεκινούσε το μεγάλο ταξίδι του στις παραδόσεις μας. Το κόκκινο χρώμα το αποδίδει είτε «προς ανάμνησιν του Πάσχα των Ιουδαίων», που έβαφαν «τα κατώφλια των θυρών αυτών δια του αίματος του θυομένου αμνού, είτε όπως ευπροσδεκτότερα γένωνται». Προσθέτει ακόμη ότι μοίρασμα αβγών γινόταν και πριν από το Πάσχα και ειδικά του Λαζάρου, όταν τα παιδιά έλεγαν «κάλαντα». Ο Φ. Κουκουλές, συγγραφέας του μνημειώδους έργου «Βυζαντινών βίος και πολιτισμός», εντοπίζει αναφορά κόκκινων αβγών από το 12ο αιώνα κιόλας. Θωρεί ότι το βάψιμο, όπως άλλωστε και ο οβελίας, ήταν μεσαιωνικά έθιμα.Ο ακαδημαϊκός Δ. Μπαλάνος, δέχεται τη συνήθεια ως «λείψανο ειδωλολατρικού συμβολισμού. Το αυγό είναι σύμβολο δημιουργίας και γονιμότητος και συγχρόνως της αναστάσεως, γιατί από το σπάσιμο του φλοιού, προκύπτει η ζωή (από δω και το τσούγκρισμα ως σύμβολο ης ανάστασης)». Την ίδια εξήγηση για το τσούγκρισμα δίνουν κι άλλοι πανεπιστημιακοί, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με το θέμα. Όλοι σχεδόν, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να προέρχεται από προχριστιανικά έθιμα. Οι Χριστιανοί φαίνεται ότι είδαν στην πράξη αυτή το συμβολισμό της Αναστάσεως.Όπως, δηλαδή, από το αβγό ξεπηδά, όταν έρθει ο καιρός και σπάσει, η ζωή, έτσι «αναπηδά και ο Χριστός, η αιώνια ζωή». Το αυγό αποτελεί σύμβολο της αναγέννησης της ζωής και το πρώτο κόκκινο αυγό που βάφεται σύμφωνα με την Χριστιανική παράδοση, είναι για την Παναγία. Μπαίνει σαν φυλαχτό στο εικονοστάσι, για να προστατεύει όλο το χρόνο το σπίτι, τα μέλη της οικογένειας, τα ζώα και τη γη.