Τα στάδια της θλίψης

Για να κατανοήσουμε πως να βοηθήσουμε τους ανθρώπους αλλά και τον εαυτό μας να διαχειριστεί τη θλίψη, πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι σημαίνει θλίψη. Είναι συνήθως το αποτέλεσμα της απώλειας κάποιου ανθρώπου ή πραγματικότητας της ζωής μας. Όταν δε, εμπλέκονται συναισθήματα αγάπης και αφοσίωσης είναι ακόμη δυσκολότερη η διαχείριση της κατάστασης. Πολύ συχνά ξεχνάμε τις νοητικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές δυσκολίες που απορρέουν από την απώλεια ενός αγαπημένου μας προσώπου η μιας κατάστασης που προσδίδει ασφάλεια στη ζωή μας.
Τα στάδια της θλίψης πιστεύουν οι ψυχολόγοι ότι είναι πέντε και το να βοηθήσουμε κάποιον να περάσει τα στάδια αυτά είναι το πιο σημαντικό στη διαδικασία της θλίψης.

Το πρώτο στάδιο είναι η άρνηση όπου κάποιος δεν κατανοεί αυτό που συνέβη. Το στάδιο αυτό λειτουργεί “προστατευτικά” προς τον εαυτό του (π.χ. δε μπορεί να συμβαίνει αυτό σε μένα ή σε άλλη περίπτωση, όχι δεν έχει πεθάνει, λείπει σε ταξίδι.)και το μόνο που απαιτείται από εμάς είναι να στεκόμαστε δίπλα σε αυτόν τον άνθρωπο.

Το δεύτερο στάδιο είναι ο θυμός που κρύβει την αγωνία και το φόβο του ατόμου και χαρακτηρίζεται από ξεσπάσματα θυμού προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτό το στάδιο θέλει επιφυλακή γιατί υπάρχουν φαινόμενα σωματικής βίας και ψυχικής οργής.

Το τρίτο στάδιο είναι η διαπραγμάτευση“ όπου το άτομο διαπραγματεύεται σιωπηλά την απώλεια π.χ. τουλάχιστον άσε με να δώ το παιδί μου να παντρεύεται ή ας μας δωθεί άλλη μια ευκαιρία στη σχέση, ορκίζομαι θα αλλάξω. Στο στάδιο αυτό υπάρχει επικέντρωση σε πεποιθήσεις, δηλώσεις, ιδανικά της ζωής και πολύ συχνά ένα αίσθημα ενοχής.

Το τέταρτο στάδιο είναι η κατάθλιψη όπου το άτομο δε μπορεί να διαπραγματευτεί ή να αρνηθεί πια την απώλεια. Είναι η στιγμή που βιώνει την πραγματικότητα του γεγονότος και η κατάθλιψη έρχεται στο προσκήνιο. Συχνά έρχεται μαζί με τύψεις π.χ. είμαι τόσο στενοχωρημένος, δεν υπάρχει νόημα να προσπαθήσω ή εγώ έφταιγα, αν δεν είχα κάνει αυτό και εκείνο.. τώρα είναι πολύ αργά, θα μείνω για πάντα μόνος.

Το πέμπτο στάδιο είναι η αποδοχή της νέας κατάστασης, όπου στην ουσία το άτομο προχωρά μπροστά και μαθαίνει να ζει με τα νέα δεδομένα.

Τα στάδια της θλίψης δεν έρχονται και ολοκληρώνονται πάντα με αυτήν τη σειρά ούτε όλοι περνάνε απαραιτήτως από όλα τα στάδια. Πολύ συχνά το άτομο μεταπηδά από το ένα στάδιο στο άλλο για λεπτά, ώρες, ημέρες ακόμη και μήνες. Τα στάδια είναι αναγκαία και πολλές φορές εκτός από τις συναισθηματικές εξάρσεις, συνδυάζονται και με ψυχοσωματικές αντιδράσεις.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε οτι ακόμα κι αν το παρόν είναι γεμάτο πόνο, είναι υγιές και φυσιολογικό κάποιος που είναι θλιμμένος να βιώνει έντονα συναισθήματα με συνεχόμενες εναλλαγές στη διάθεση του. Είναι οι φυσιολογικές αντιδράσεις στην απώλεια. Παίρνει χρόνο να επουλωθούν οι πληγές. Η θλίψη δεν θεωρείται αδυναμία αλλά ανθρώπινη αναγκαιότητα. Η άρνηση της θλίψης δεν είναι γενναιότητα, η διαχείριση της όμως είναι.
Ας αποτελέσουμε το υποστηρικτικό περιβάλλον του ανθρώπου που αγωνίζεται να ξεπεράσει τη θλίψη και την απώλεια.