Πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος στα εμβόλια κατά του Covid-19;

Είναι δικαιολογημένοι οι φόβοι για αλλεργία στα εμβόλια κατά του Covid-19; Πολλά γράφονται ακόμη και τούτη την ώρα για τις περιπτώσεις αντίδρασης ή αλλεργίας στα εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Οι αριθμοί όμως των περιστατικών που έχουν σημειωθεί αλλεργικές αντιδράσεις σε ένα ή περισσότερα συστατικά του εμβολίου, όπως εξάνθημα ή κάποιος άλλος δερματικός ερεθισμός, πρήξιμο ή αναπνευστικό σύμπτωμα είναι εξαιρετικά σπάνιες.

Μια όντως σοβαρή αλλεργική αντίδραση που πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι ενδέχεται να συμβεί είναι το αναφυλακτικό σοκ και περιλαμβάνει χαμηλή πίεση, ναυτία και δυσκολία στην αναπνοή. Το αλλεργικό σοκ είναι μια εξαιρετικά σπάνια παρενέργεια του εμβολίου και συναντάται σε ποσοστό μόλις του 0,001% των εμβολιασμένων. Οι αλλεργικές αντιδράσεις στα εμβόλια mRNA έχουν προβληματίσει τους επιστήμονες από την έναρξη των εμβολιασμών, καθώς τα εμβόλια περιλαμβάνουν πολυαιθυλογλυκόλη (PEG) που δεν έχει μέχρι σήμερα χρησιμοποιηθεί σε αντίστοιχα εμβόλια. Η PEG είναι η ουσία που περιέχεται σε αρκετά φάρμακα, καλύπτει το μόριο του mRNA και υποβοηθά την είσοδο του στα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Παρόμοιος προβληματισμός υπάρχει για το εμβόλιο της Johnson που περιέχει POLYSORBATE 80 (πολυσορβικό 80), ένα συστατικό παρόμοιο με το PEG. Οι αλλεργιολόγοι υπογραμμίζουν ότι σε γενικές γραμμές τα εμβόλια είναι εξαιρετικά ασφαλή, με μόλις ένα 1,3 άτομα/εκατομμύριο δόσεων του εμβολίου να αναπτύσσει αναφυλακτικές αντιδράσεις που οφείλονται στα ανενεργά συστατικά που συνοδεύουν τα ενεργά του εμβολίου. Αυτά τα ανενεργά συστατικά διενεργούν ένα εύρος λειτουργιών που περιλαμβάνουν την πρόληψη ενάντια στην βακτηριδιακή μόλυνση, σταθεροποιώντας το εμβόλιο κατά τη μεταφορά και αποθήκευσή του και διασφαλίζοντας μια πιο δυνατή ανοσοποιητική απόκριση.

Τα εμβόλια της Pfizer-BioNTech και της Moderna χρησιμοποιούν το ανενεργό PEG για να σταθεροποιούνται τα ενεργά συστατικά τους, όπως συμβαίνει και με πολλούς κατασκευαστές μη συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων που εξίσου χρησιμοποιούν ΡEG. Αν και οι ερευνητές έχουν εντοπίσει αντιδράσεις του ανοσοποιητικού στον παράγοντα PEG, εν τούτοις οι αναφυλακτικές αντιδράσεις σημειώνουν πως είναι σπάνιες και αρκετοί αλλεργιολόγοι υποστηρίζουν πως τυχόν προϋπάρχουσα αλλεργία στο PEG ενδέχεται να ευθύνεται για ένα μικρό αριθμό αλλεργικών αντιδράσεων και στα εμβόλια κατά του κορωνοϊού. Κανένας θάνατος δεν αναφέρθηκε από αλλεργική αναφυλαξία μετά την χορήγηση του εμβολίου και το 92% όσων χρειάστηκαν περαιτέρω ιατρική φροντίδα, πήρε εξιτήριο άμεσα.

Η μελέτη που έχει γίνει για τις αλλεργικές αντιδράσεις στα mRNA Covid-19 εμβόλια, σημειώνει πως οι άνθρωποι που κινδυνεύουν είναι όσοι έχουν προηγούμενο ιστορικό αλλεργιών με αναφυλαξία που οδήγησε σε χορήγηση αδρεναλίνης και κορτιζόνης ή νοσοκομειακής περίθαλψης. Οι παρενέργειες εμφανίζονται πιο συχνά σε γυναίκες, με μία μελέτη να δείχνει ότι 15 από τα 16 άτομα με αναφυλακτική αλλεργία μετά τον εμβολιασμό ήταν γυναίκες. Αυτά τα ευρήματα είναι παρόμοια με μια μελέτη που έγινε το 2013 για το εμβόλιο του H1N1 ιού της γρίπης, που έδειχνε υψηλότερα ποσοστά υπερευαισθησίας σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας απ’ό,τι σε άλλες κατηγορίες ατόμων που μελέτησαν. Το συμπέρασμα της μελέτης έδειξε πως οι αναπαραγωγικές ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη, ενδέχεται να παίζουν ένα ρόλο στην διαφορά της αντίδρασης μεταξύ των δύο φύλων, ενώ αντίστοιχη άλλη μελέτη έδειξε πως τα οιστρογόνα προκαλούν την παραγωγή αντισωμάτων γεγονός που οδηγεί σε υψηλότερη ανοσοαπόκριση. Τα στατιστικά όμως εξακολουθούν να αναφέρουν πολύ χαμηλό κίνδυνο αναφυλαξίας σαν αποτέλεσμα των αντίστοιχων εμβολίων mRNA για τον κορωνοϊό.

Τα εμβόλια είναι απολύτως ασφαλή για άτομα με κοινές αλλεργίες σε τροφές, κατοικίδια, περιβαλλοντικούς παράγοντες, λάτεξ και αγωγές δια στόματος. Σε περίπτωση που κάποιος σημειώσει αλλεργική αντίδραση με την πρώτη δόση του εμβολίου, οι ειδικοί προτείνουν να διενεργηθεί έλεγχος από αλλεργιολόγο και ανάλογα με τη σοβαρότητα της αντίδρασης να αποφασίσει ο γιατρός και ο ασθενής εάν είναι ασφαλέστερο να απέχει από την δεύτερη δόση. Το κύριο όμως μήνυμα που τονίζουν οι επιστήμονες είναι πως τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού είναι σε γενικές γραμμές ασφαλή ακόμη και για άτομα με ιστορικό αλλεργιών.

Το γενικό συμπέρασμα λοιπόν είναι πως το όφελος του εμβολίου είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από τον κίνδυνο για αλλεργική αναφυλαξία, που είναι απολύτως αντιμετωπίσιμη με αντίστοιχη χορήγηση αδρεναλίνης και αυτός είναι ο λόγος που όλο το προσωπικό που ασχολείται με τους εμβολιασμούς οφείλει να έχει την απαραίτητη εκπαίδευση και εξοπλισμό για να διαχειριστεί τυχόν παρόμοια περιστατικά. Ας μη ξεχνάμε πως μέσα σε ένα χρόνο η επιστήμη έχει κάνει άλματα προκειμένου ο κορωνοϊός να μπει για τα καλά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και η εμπιστοσύνη προς τους επιστήμονες δεν θα πρέπει να αμφισβητείται. Ας συλλογιστούμε όσοι αναβάλλουμε το εμβόλιο μας γιατί φοβόμαστε τος αλλεργικές αντιδράσεις του, ότι η ανοσία του πληθυσμού μας διακυβεύεται εξαιτίας της άγνοιας, της παραπληροφόρησης και της φοβίας μας.