Μπαμπούσκα … Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία!

Μπάμπουσκες, ή Ματριόσκες στα ρώσικα από την λατινική λέξη mater που σημαίνει μητέρα, οι γνωστές σε όλους ξύλινες στρογγυλές κουκλίτσες με τα παραδοσιακά ρωσικά φορέματα, θυμίζουν μανούλες που καθεμιά κρύβει μέσα της 6-7 άλλα παρόμοια κουκλάκια, μέχρι το συμπαγές τελευταίο κουκλάκι που ονομαζόταν «σπόρος».

Το αγαπημένο αυτό αναμνηστικό που πρωτοεμφανίστηκε γύρω στο 1898, έχει την δική του ιστορία και συμβολίζει τη γονιμότητα, με πρώτη και μεγαλύτερη κούκλα τη «γιαγιά» και τις μελλοντικές γενιές να κρύβονται μέσα της. Το πρώτο αυθεντικό της μοντέλο από καλής ποιότητας ξύλο αποδίδεται στον λαϊκό καλλιτέχνη, Βασίλι Ζβεζντότσκιν και η γελαστή φιγούρα με την παραδοσιακή φορεσιά είναι δημιουργία του διάσημου εικονογράφου παιδικών βιβλίων, του Σεργκέι Μαλιούτιν. Και παρόλο που σ’εμάς φαίνονται όλες ίδιες, υπάρχουν διαφορές που κάνουν αναγνωρίσιμη την προέλευσή τους. Αυτό οφείλεται στο διαφορετικό είδος φορέματος που φέρουν, το ονομαζόμενο «σαραφάν» που τις κατατάσσει σε ομάδες. Γιατί το σαραφάν που έχει προέλευση από το μακρινό Ιράν, υπήρξε μέρος της γυναικείας ενδυμασίας από το 18ο αιώνα και μετά, στολιζόταν με σιρίτια, κεντητά και άλλα διακοσμητικά ανάλογα με την κοινωνική θέση αυτού που το φορούσε. Έτσι μια Μπάμπουσκα που ανήκει σε υψηλή κοινωνική τάξη φοράει σαραφάν χρυσοποίκιλτα, ενώ μια χωριατοπούλα απλά και βαμμένα συνήθως σε χρώμα μπλε. 

Τι σχέση έχει όμως η Μπάμπουσκα με τα Χριστούγεννα; Είναι ένας μύθος αρκετά διαφορετικός που έρχεται από την παγωμένη Ρωσία πολύ πριν την εμφάνιση του Άι Βασίλη. Σύμφωνα με αυτόν, η  Μπάμπουσκα ήταν μια γριούλα που δεν είχε οικογένεια, καθώς ο γιος της είχε πεθάνει μικρός, δεν δεχόταν συχνά επισκέψεις και το μόνο που την απασχολούσε είναι να διατηρεί το σπίτι της καθαρό. Ένα παγερό απόγευμα, καθώς έτριβε τα πατώματα, έφτασαν στο σπίτι της οι Τρεις Μάγοι και της ζήτησαν να τους φιλοξενήσει. Η Μπάμπουσκα, τους δέχτηκε με βαριά καρδιά και όταν την προσκάλεσαν να πάει μαζί τους για να προσκυνήσει το Νέο Βασιλιά, εκείνη αρνήθηκε προφασιζόμενη δουλειές του σπιτιού. Στη συνέχεια βέβαια το μετάνιωσε, αλλά ήταν αργά μιας και οι Μάγοι είχαν ήδη αναχωρήσει για το ταξίδι τους. Έτσι, μάζεψε κάποια παιχνίδια που είχε για να τα προσφέρει στο νεογέννητο βρέφος και ξεκίνησε για να τους συναντήσει. Μάταια όμως, γιατί κατέληξε να περιπλανείται για μερόνυχτα αναζητώντας τους. Πέρασε από χωριά και πόλεις ρωτώντας τους περαστικούς αν τους είδαν μέχρι που έφτασε σε ένα παλάτι και τότε πίστεψε πως εκεί θα πρέπει να είχε γεννηθεί ο μικρός Βασιλιάς. Όμως ο φρουρός του παλατιού την έβγαλε από την πλάνη της, ανακοινώνοντάς της πως οι Τρεις Μάγοι πέρασαν μεν από εκεί, αλλά δεν έμειναν, παρά συνέχισαν το δρόμο τους για τη Βηθλεέμ. Και η Μπάμπουσκα πήρε και πάλι τον τον ατελείωτο δρόμο της σε μια ατέρμονη αναζήτηση. Και τα Χριστούγεννα, όταν βλέπει ένα παιδάκι να κοιμάται, βγάζει ένα παιχνίδι από το καλαθάκι της και το αφήνει δίπλα του για να συνεχίσει το δρόμο της ρωτώντας «Είναι εδώ; Είναι ο νεογέννητος Χριστός εδώ;». 

Μια όμορφη παραδοσιακή ιστορία για την οικογένεια, την αγάπη και την προσφορά που τις γιορτινές μέρες κάνουν περισσότερο από ποτέ φανερή την παρουσία τους στην ψυχή μας.