Νοέ
Μύκητες με υπέροχη γεύση, τα μανιτάρια ή «αμανίτες» κατά τα αρχαιοελληνικά, μεταμορφώνονται γαστρονομικά σε εδέσματα για τους λάτρεις τους. Υπάρχουν σε μεγάλη ποικιλία και μέγεθος, υπέργεια ή υπόγεια αναπτυσσόμενα, και η συγκομιδή τους αποτελεί μια δημοφιλή δραστηριότητα στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γαλλία και την Ιταλία που η τοπική κουζίνα τα έχει αναδείξει σε υπέρτατο βαθμό. Στην Ελλάδα φύονται περίπου 2.000 είδη με εδώδιμα μόλις τα 150. Τα περισσότερα είναι σαπροφυτικά, δηλαδή τρέφονται διασπώντας ένζυμα από την νεκρή οργανική ύλη ανακυκλώνοντας φύλλα και νεκρά τμήματα δένδρων και εμπλουτίζοντας το έδαφος με χρήσιμα θρεπτικά συστατικά.
Η κατανάλωσή τους από τους αρχαίους χρόνους τους έδωσε ιδιαίτερη φήμη για τις μαγικές τους ιδιότητες. Μάλιστα, οι Φαραώ είχαν θεσπίσει νόμο σύμφωνα με τον οποίο εκείνοι μόνον μπορούσαν να τα γευτούν και όχι οι κοινοί θνητοί. Η σάρκα τους περιέχει μια πληθώρα από αμινοξέα υψηλής ποιότητας και φυτικές πρωτεΐνες που πλησιάζουν σε ποιότητα τις ζωϊκές, γι’αυτό και προτιμούνται σε διαιτολόγια που αποφεύγουν τα ζωϊκά παράγωγα αλλά και σε περιόδους νηστείας. Δεν έχουν θερμίδες και προκαλούν κορεσμό, γι’αυτό συστήνονται σε όσους ακολουθούν διαιτολόγια για απώλεια βάρους. Είναι αντιφλεγμονώδη και αποτελούν εξαιρετική τροφή για όσους πάσχουν από αυτοάνοσες παθήσεις όπως πολλαπλή σκλήρυνση, ρευματοειδή αρθρίτιδα και ερυθηματώδη λύκο. Μια μερίδα μανιτάρια παρέχει μεγάλη ποσότητα μετάλλων, ιχνοστοιχείων και βιταμινών D και B, γεγονός που προσφέρει ευεργετικά οφέλη ιδιαίτερα στα οστά, την όραση και την καρδιά και τα καθιστά ιδανικά για τους χορτοφάγους και τους vegan. Μελέτες έχουν δείξει πως χάρη στις υψηλές ποσότητες αντιοξειδωτικών που περιέχουν, προσφέρουν ισχυρή αντιγηραντική δράση και προστασία από νευροεκφυλιστικές παθήσεις, ενώ ενισχύουν την πνευματική διαύγεια, τη μνήμη και τον μεταβολισμό. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί η δράση τους κατά των αλλεργιών και της υψηλής χοληστερίνης και διαθέτουν θαυματουργές αντικαρκινικές ιδιότητες. Περιέχουν τρυπτοφάνη, μία πρόδρομη μορφή της σεροτονίνης που βοηθά στην καλή ποιότητα του ύπνου και την αισιόδοξη διάθεση και λυσίνη που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των χόνδρων και την ασβεστοποίηση των οστών. Αποτελούν φυσική πηγή πρεβιοτικών που συμβάλλουν στην ισορροπία του πεπτικού συστήματος. Η παραδοσιακή κινέζικη ιατρική τα έχει εντάξει στο οπλοστάσιό της για την αποτελεσματική καταπολέμηση των ιών και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, ενώ χρησιμοποιεί τις β-γλυκάνες που περιέχουν σε συνδυασμό με πράσινο τσάι για την εξολόθρευση των καρκινικών κυττάρων.
Όσο νόστιμος όμως και περιζήτητος είναι αυτός ο μύκητας, άλλο τόσο επιβλαβής μπορεί να αποβεί αν δεν προσέξουμε και τον καταναλώσουμε στην άγρια μορφή του χωρίς εξειδικευμένη γνώση για το ποιο είδος είναι βρώσιμο και ποιο δηλητηριώδες. Η συλλογή τους, που για πολλούς αποτελεί αγαπημένη απασχόληση, χρειάζεται προσοχή γιατί ένα και μόνο τοξικό μανιτάρι αρκεί για να αποβεί μέχρι και θανατηφόρο. Με όλες τις παραπάνω όμως ευεργετικές στην πλειονότητά τους ιδιότητες, δεν είναι υπερβολή να θεωρούμε πως τα μανιτάρια είναι ένα αληθινό δώρο της φύσης, προσιτό σε όλους και κατάλληλο για όλες τις γευστικές αναζητήσεις.
