Νοέ
Σπας τα νεύρα όλων στο σπίτι που σε παρατηρούν μόλις σηκωθείς από το κρεβάτι να χασμουριέσαι με τις ώρες, σα να μην πέρασε τόσος χρόνος που ξόδεψες για ύπνο! Το μεσημεράκι πιάνεις τον εαυτό σου να χασμουριέται απελπιστικά μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή ή σε εκείνη τη συνάντηση του γραφείου που προσπαθούσες να κρυφτείς, μάταια, από τους συναδέλφους. Στο σινεμά, εκείνο το βαρετό έργο σε κάνει να χασμουριέσαι σπασμωδικά παρά το αυστηρό βλέμμα του συντρόφου που σε καρφώνει με το βλέμμα του επικριτικά. Έχεις ώρα που βλέπεις τον συνομιλητή σου να χασμουριέται και θέλεις απελπισμένα να κάνεις και εσύ το ίδιο ακριβώς! Μα αφού δεν νυστάζεις γιατί άραγε χασμουριέσαι;
Υπάρχει εξήγηση. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως το χασμουρητό συμβαίνει όταν ο οργανισμός είναι καταβεβλημένος, μετά το ξύπνημα, αλλά και κατά τη διάρκεια κουραστικών ή βαρετών δραστηριοτήτων. Το μέσο χασμουρητό διαρκεί περίπου 6 δευτερόλεπτα και κατά τη διάρκειά του ο καρδιακός παλμός αυξάνεται σημαντικά. Συνήθως συνδέεται με την κόπωση, το άγχος, την υπνηλία ή ακόμα και την πείνα. Σύγχρονες έρευνες έρχονται να απενοχοποιήσουν αυτή την ακούσια συνήθεια, εξηγώντας πως το χασμουρητό βοηθά τον εγκέφαλο να ρίξει τη θερμοκρασία του και τους πνεύμονες να γεμίσουν οξυγόνο, λειτουργεί δηλαδή σαν ένα είδος θερμοστάτη που ρυθμίζει τον οργανισμό για να μην υπερθερμαίνεται. Οι άνθρωποι τείνουμε να χασμουριόμαστε περισσότερο το χειμώνα, όταν ο εξωτερικός αέρας είναι σαφώς πιο ψυχρός και μελέτες έχουν δείξει πως είναι απολύτως μεταδοτικό μόλις αντικρύζουμε κάποιον άλλο να το κάνει. Ακόμη και το έμβρυο, στην κοιλιά της μητέρας του, χασμουριέται από την 11η εβδομάδα της ζωής του και μετά. Μια υπνηλία που μπορεί να νιώσει κάποιος στη διάρκεια της ημέρας, ένας κακός ύπνος λόγω κάποιων διαταραχών όπως η άπνοια ή οι παρενέργειες φαρμάκων, ενδεχομένως προκαλούν αυτό το ανεξέλεγκτο χασμουρητό. Άλλες πάλι φορές μπορεί να λειτουργεί και ως ένα σύστημα προειδοποίησης, όπως όταν οδηγούμε για παράδειγμα, σημάδι πως υπάρχει κίνδυνος να αποκοιμηθούμε στο τιμόνι.
Όσο για τη μεταδοτικότητά του, υπάρχουν συγγραφείς που υπερασπίζονται ότι ο λόγος αυτής της «μίμησης» είναι η ανάγκη να ερμηνεύσουμε πώς αισθάνεται το άλλο άτομο και ασυνείδητα τείνουμε να μιμούμαστε το χασμουρητό του. Αρκετές μελέτες δείχνουν πώς ενεργοποιούνται τα εγκεφαλικά κυκλώματα, όπως συμβαίνει με έναν καθρέφτη, που δρουν ως εσωτερική αντανάκλαση των κινήσεων που παρατηρούμε σε άλλους και άλλες έρευνες υποστηρίζουν πως οφείλεται σε μια αρχέγονη διαδικασία που εξακολουθεί να υφίσταται στον εγκέφαλο του σύγχρονου ανθρώπου, και βοήθησε κάποτε στην επικοινωνιακή εξέλιξη των πρωτόγονων.
Χασμουρηθείτε ελεύθερα! Τώρα πλέον ξέρετε γιατί χασμουριέστε διαρκώς και έχετε έτοιμη την επιστημονική εξήγηση για το βλέμμα υποτίμησης που μπορεί να εισπράξετε από το άτομο απέναντί σας…
