Το τέλος των αντιβιοτικών

Αντιβιοτικά! Οι θαυματουργές ιδιότητες τους να πολεμούν τα μικρόβια και τα βακτήρια τείνουν να ….εκλείψουν.

Η πενικιλλίνη ανακαλύφθηκε το 1929, η εμπορική της διάθεση ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του Β Παγκόσμιου Πολέμου και μόλις μετά τη λήξη του έγινε ευρέως διαθέσιμη. Τα χρόνια εκείνα φαινόταν πως η επιστήμη θα μπορούσε να κάνει τα πάντα. Νέα αντιβιοτικά ανακαλύπτονταν καθημερινά εφοδιάζοντας διαρκώς το ιατρικό οπλοστάσιο. 

Το 1999, 54 χρόνια μετά την εκκίνηση της παραγωγής αντιβιοτικών εμφανίστηκε το πρώτο βακτήριο με ισχυρή αντίσταση στα αντιβιοτικά. Ο χρυσίζων #Σταφυλόκοκκος(Staphylococcus aureus). Αρχικά περιοριζόταν στους ασθενείς των νοσοκομείων για να καταλήξει να έχει εξαπλωθεί σε όλο τον πληθυσμό της γης. 

Η ανάπτυξη ανθεκτικότητας των βακτηρίων στα αντιβιοτικά θεωρούνταν αρχικά αδύνατη. Και όμως. Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με το τέλος της αποτελεσματικότητας πολλών αντιβιοτικών. 

 Αυτό που πολλοί άνθρωποι δεν έλαβαν υπόψη τους είναι ότι η ζωή στον πλανήτη είναι εξαιρετικά ευφυής και απίστευτα προσαρμόσιμη. Τα #βακτήρια είναι οι παλαιότερες μορφές ζωής στον πλανήτη και έχουν αποκτήσει εξαιρετικούς μηχανισμούς αντίδρασης και μετάλλαξης σε οποιαδήποτε απειλή της ύπαρξής τους. 

Ο κόσμος έχει γεμίσει με αντιβακτηριδιακές ουσίες που βρίσκονται στα καθαριστικά προϊόντα φροντίδας και περιποίησης του προσώπου και του σώματος.  Προκειμένου να επιβιώσουν τα βακτήρια ανέπτυξαν μηχανισμούς που αντιδρούν αμυντικά έναντι αυτών των ουσιών. Μόλις λοιπόν ένα βακτήριο αναπτύξει αμυντική μέθοδο για ένα αντιβιοτικό, ξεκινά να περνά αυτή την πληροφορία και σε άλλα βακτήρια με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς. Μάλιστα τα βακτήρια πλέον επικοινωνούν μέσω γενετικής γραμμής (species lines), κάτι που δεν γνώριζαν πριν την εμφάνιση των αντιβιοτικών. Μεταφέρουν ένα σημαντικό αριθμό πληροφοριών αντίστασης απελευθερώνοντας την πληροφορία στο περιβάλλον προκειμένου να την λάβουν και άλλα βακτήρια. 

Τα αντιβιοτικά από την άλλη πλευρά, δρουν σαν χημικές εισδοχές που ελκύουν τα βακτήρια. Με την παρουσία ενός αντιβιοτικού, η διαδικασία μάθησης ενός βακτηριδίου αυτόματα ανεβάζει ρυθμούς. 

 Η πιο πρόσφατη ανακάλυψη ότι όλα τα αποθέματα #νερού στις βιομηχανοποιημένες χώρες έχουν μολυνθεί από μικρές ποσότητες αντιβιοτικών (από την ανθρώπινη χρήση και τα απορρίμματα), σημαίνει ότι τα βακτήρια έρχονται σε επαφή διαρκώς με χαμηλή δοσολογία αντιβιοτικών. Όσο περισσότερα αντιβιοτικά καταλήγουν στο νερό, τόσο πιο γρήγορα μαθαίνουν τα βακτήρια. Και αντίθετα με τη θεωρία της εξέλιξης που υποστηρίζει ότι ανταγωνίζονται για πόρους, αυτά συνεργάζονται μεταξύ τους μοιράζοντας την πληροφόρηση. Για παράδειγμα, η αντιμικροβιακή πίεση μετέτρεψε το  E. coli(Escherichia coli) από ένα όχι παθολογικό υπό κανονικές συνθήκες βακτήριο, σε ένα τοξικό και απειλητικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. 

Τα #αντιβακτηριδιακά #σαπούνια, τα στοματικά διαλύματα και τα #απολυμαντικά χεριών που καταλήγουν στο νερό, διεγείρουν και αυτά αντίσταση σε πολλά είδη βακτηριδίων. Ο φόβος μας για τα μικρόβια, που τόσο τονίζει η μοντέρνα διαφήμιση, το μόνο που κατάφερε είναι να επισπεύσει την αντίσταση. 

Η ευρεία χρήση αντιβιοτικών σε κτηνοτροφεία και πτηνοτροφεία δημιούργησε παρόμοια έκρηξη βακτηριδίων με τρομακτική ικανότητα αντίστασης.

Η #σαλμονέλα, που εντοπίζεται στα πουλερικά μπορεί να επιβιώσει σε ψύξη, βρασμό και ψήσιμο. Για να σκοτωθεί η σαλμονέλα, το αυγό θα πρέπει να βράσει μέχρι να γίνει σφικτό. Η #λιστέρια στα κρέατα μπορεί να επιβιώσει στη ψύξη. Το E.coli μπορεί  πλέον να ζει στον χυμό του πορτοκαλιού και του μήλου.

Δεν μπορεί να αποφύγει κανείς την επαφή με τα μικρόβια που βρίσκονται παντού γύρω μας. Μπορεί όμως, και κυρίως οφείλει, να ενημερωθεί για το πού έχει οδηγήσει η άσκοπη λήψη αντιβιοτικών, ειδικά στη χώρα μας. Σε ολόκληρη την Ευρώπη αυξάνεται ο αριθμός των ασθενών που προσβάλλονται από ανθεκτικά βακτήρια και η #αντοχή στα αντιβιοτικά αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία. Η λογική χρήση των αντιβιοτικών μπορεί να αναχαιτίσει την ανάπτυξη των ανθεκτικών βακτηρίων και έτσι τα αποτελεσματικά αντιβιοτικά να κληροδοτηθούν στις επόμενες γενιές. 

Το τέλος των αντιβιοτικώνΑς αναλογιστούμε πόση ζημιά προκαλούμε στον εαυτό μας, αλλά και στην ανθρωπότητα, κάθε φορά που ζητάμε από το φαρμακείο αντιβιοτικό για ένα απλό κρυολόγημα…