Οκτ
Παγκόσμια Ημέρα Εμμηνόπαυσης σήμερα και η αρθρογραφία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση με αρνητικό τρόπο ταυτίζοντας την με τους τίτλους τέλους για τη σημασία της ύπαρξης της γυναίκας. Ανεξάρτητα από την πορεία που έχει χαράξει η γυναίκα με την θηλυκή της ταυτότητα, τη γνώση και εμπειρία που έχει συσσωρεύσει, έρχεται εκείνη η στιγμή που θα την πνίξουν τα ξαφνικά κύματα ιδρώτα, η κυκλοθυμικότητα, η ένταση, η ευσυγκινησία, η αφόρητη κατακράτηση υγρών, οι πόνοι στις αρθρώσεις, η βασανιστική ξηρότητα και το κεφάλι της θα χαμηλώνει απολογητικά καθώς θα εξηγεί την τεταμένη περίοδο των συμπτωμάτων που βιώνει. Ό,τι θεωρούσε δεδομένο μοιάζει να απομακρύνεται μαζί με τη νιότη της και το μέλλον διαγράφεται με χρώματα άγχους, ανασφάλειας και απαισιοδοξίας. Ή μήπως αυτό είναι μια ιδεοληπτική αντίληψη που ανήκει σε παρελθούσες εποχές;
Ήταν το όχι τόσο μακρινό 1944 που η ψυχαναλύτρια Helene Deutsch δήλωνε πως η παύση της εμμήνου ρύσης σημαίνει και το τέλος της χρησιμότητας μιας γυναίκας ως ανθρώπινο είδος, μια φράση που στοίχειωσε κάθε γυναίκα και τη γέμισε απελπισία, ανημποριά και ένα αίσθημα πως ξαφνικά γίνεται αόρατη. Η βιβλιογραφία ακόμη και σήμερα, περιγράφει με σκοτεινά χρώματα αυτή την περίοδο, χαρακτηρίζοντας τις «παθούσες» ως όντα υστερικά, άχαρα, άφυλα και σίγουρα μη ερωτικά. Και έτσι παραμένουμε εγκλωβισμένες στο σύνδρομο της ντροπής, απολογούμαστε για τη φύση μας, κρυβόμαστε από τον ίδιο μας τον εαυτό και τα πιστεύω μας. Και όλα αυτά γιατί; Για μια φυσιολογική περίοδο στον κύκλο ζωής μιας γυναίκας, που σε αντίθεση με τον κόσμο των υπόλοιπων έμβιων όντων του πλανήτη, την περιθωριοποιεί, την καταδικάζει σε «αχρηστία», την κάνει να νιώθει υποτιμητικά για τον εαυτό της, τα εξτρά κιλά της, τις ρυτίδες της. Μα στ’αλήθεια, γιατί δεν κοιτάζουμε λίγο πιο πέρα από τα «μυωπικά»μας γυαλιά, για να πάρουμε μαθήματα ζωής από τα υπόλοιπα θηλαστικά;
Στη φύση, οι εμμηνοπαυσιακές φάλαινες γίνονται οι ηγέτες, οι φύλακες της γνώσης, οι δάσκαλοι των νεότερων γενιών. Όχι μόνο ζουν πολλές δεκαετίες μετά την εμμηνόπαυση, αλλά χαίρουν και άκρας εκτίμησης από όλα τα μέλη του είδους τους, αρσενικά και θηλυκά, χάρη στην πληθώρα των πληροφοριών που κατέχουν για το οικοσύστημα. Ακόμη και στις πρωτόγονες φυλές τους είδους μας οι γυναίκες αυτής της περιόδου έχαιραν σεβασμού από τις νεότερες γενιές και αποτελούσαν το ζωντανό παράδειγμα για την εξέλιξη του είδους. Μόλις το 18ο αιώνα, οι οικογένειες που μεγάλωναν με γιαγιάδες, είχαν το πλεονέκτημα αυξημένων αριθμών γεννήσεων και λιγότερων περιπτώσεων παιδικής θνησιμότητας, ενώ σύγχρονες έρευνες επιβεβαιώνουν πως η ευζωία των νεότερων γενεών εξακολουθεί να στηρίζεται κατά μεγάλο βαθμό στην δύναμη και την θέληση των εμμηνοπαυσιακών γυναικών να προάγουν την επιβίωση του ανθρώπινου είδους.
Ίσως λοιπόν είναι καιρός το αφήγημα να αλλάξει. Είναι βέβαιο πως υπάρχει σοβαρός λόγος που η φύση επιμένει να μας κρατά στη ζωή για δεκαετίες μετά την εμφάνιση της εμμηνόπαυσης. Υπάρχει λόγος που οι γυναίκες σε αυτό το ηλικιακό στάδιο είναι στα καλύτερά τους επαγγελματικά αλλά και σε βαθμό ωριμότητας. Γιατί μπορεί το σώμα να αλλάζει, να παύει να γίνεται αναπαραγωγικό, όμως μετατρέπεται σε ένα γενεσιουργό πυρήνα που συγκεντρώνει γνώση και εμπειρίες, χρήσιμες για όλες τις γενιές που το περιβάλλουν. Ακόμη και ο επιχειρηματικός κλάδος παραδέχεται πλέον πως με γυναίκες αυτής της ηλικιακής ομάδας σε ιεραρχικές θέσεις, τα αποτελέσματα είναι επικερδή, το ηθικό του προσωπικού υψηλό και η δημιουργικότητα στα καλύτερά της. Το σώμα μοιάζει να μεγαλώνει προκειμένου να χωρέσει περισσότερη γνώση, βαθύτερο συναίσθημα και μια εξέχουσα σοφία. Η αγάπη μεγεθύνεται, πέρα από τα παλιά όρια που της έβαζε η γονιμότητα, και καταλήγει σε ένα νέο είδος …έκστασης. Και η εμμηνόπαυση παύει σιγά σιγά να αποτελεί ένα ταμπού και πρόβλημα γιατί σιγά σιγά ολοένα και περισσότερες κατανοούμε πως η περίοδος μας μπορεί να σταματά, αλλά όχι και η ύπαρξή μας. Για την ακρίβεια ζούμε πολύ περισσότερο, για να αφηγούμαστε ιστορίες και να καθοδηγούμε τους νεότερους με γνώμονα τη σοφία που αποκομίσαμε όλα τα παραγωγικά εκείνα χρόνια που πέρασαν. Αρχίζουμε να βλέπουμε την εμμηνόπαυση όχι πλέον σαν ένα τέλος, όπως παλαιότερα μας έλεγαν, μα σαν την αρχή μιας μεταμόρφωσης σε ένα νέο, πιο σοφό και πιο σίγουρο εαυτό, που έχει οντότητα, ταυτότητα και μια διαφορετική πορεία και σκοπό στη ζωή.
