Η παραμάνα

Την πρωτοσυναντήσαμε στα μωρά της δεκαετίας του 30, τότε που κρατούσε σταθερές τις φασκιές γύρω από το νεογέννητο, δίνοντάς του μια αίσθηση ασφάλειας μακριά από την αγκαλιά της μάνας. Δάνεισε το όνομά της στη γνωστή φιγούρα που αναλάμβανε το θηλασμό των μικρών όταν η μητέρα δεν μπορούσε ή δεν υπήρχε στα παλιά τα χρόνια. Ο λόγος για τη γνωστή μας παραμάνα.

Εφευρέτης της ο Γουόλτερ Χαρντ, μια ιδιοφυής προσωπικότητα που όμως είχε παντελή έλλειψη αντίληψης για το πώς να κερδίζει χρήματα. Ήταν ένα συνηθισμένο απόγευμα του 1849 που βρήκε τον Χαρντ να παίζει με ένα κομμάτι σύρμα. Μέσα σε λίγες ώρες το είχε μετατρέψει σε παραμάνα ασφαλείας, που έτρεξε να κατοχυρώσει χωρίς να επιτύχει να προσπορίσει παρά μόνο 100 δολάρια για την εφεύρεσή του.

Με τα χρόνια η παραμάνα απέκτησε συμβολικό ρόλο για τα νεογέννητα αλλά και κάθε λογής μειονότητα. Μετατράπηκε από χρηστικό είδος σε κόσμημα που ταύτιζε το όνομά του με την ίδια την έννοια της μητρικής προστασίας, μεταφράζοντας την ανάγκη του γονιού να προστατεύσει το μικρό του με κάθε τρόπο και την ανάγκη του να διατηρεί ανοιχτή διαρκώς την πύλη για «καλή τύχη» του μωρού του. Στην Ινδία μάλιστα η παράδοση ορίζει μέχρι σήμερα μια παραμάνα να περνά από γενιά σε γενιά μέσα από τις κόρες ως καλοτυχία, ενώ σε πολλές χώρες η τοποθέτησή της στο μωρουδιακό ρούχο θεωρείται ότι κρατά μακριά την κακή ενέργεια. Τη δεκαετία του 70 η παραμάνα έγινε σύμβολο του κινήματος της πανκ και απαραίτητο αξεσουάρ της μόδας εκείνης της εποχής που τη βρίσκουμε να φοριέται σχεδόν παντού, τόσο σε ρούχα όσο και σε κοσμήματα. Σήμερα, έχει μετατραπεί σε σύμβολο αλληλεγγύης για κάθε μειονότητα, μια ξεκάθαρη δήλωση κατά του ρατσισμού και των διακρίσεων που δηλώνει μία και μόνο λέξη «ασφάλεια» ή για άλλους «αλληλεγγύη».

Όποια και να είναι όμως η άποψη σας, η παραμάνα εξακολουθεί να αποτελεί ένα αντικείμενο που είναι βέβαιο ότι θα βρει κάποιος σε κάθε σπίτι, είτε για λόγους συμβολικούς είτε για πρακτικούς. Στολιδάκι κόσμημα στο πέτο, φυλαχτό με ματάκι στα ρούχα του μωρού, μήνυμα ασφαλείας και αλληλεγγύης για το συνάνθρωπο, όλα μεταδίδουν το συμβολισμό και τη χρηστικότητα της παραμάνας και το αφιέρωμα στην ημέρα της!