Ύψος και προκατάληψη

«Πιες το γάλα σου για να ψηλώσεις»… Κάπως έτσι αρχίζει να χτίζεται στη συνείδηση του καθενός μας η σημασία του ύψους στην κοινωνική αποδοχή, μιας προκατάληψης που στη διάρκεια των σχολικών ετών θα ενισχυθεί από τους αστεϊσμούς και τον υφέρποντα ανταγωνισμό μεταξύ των φίλων και των συμμαθητών. Το αέναο γαϊτανάκι της χαμηλής αυτοεκτίμησης των ανθρώπων που τυγχάνει το ύψος τους να είναι μικρότερο από κάποιων άλλων. 

Από εξελικτική σκοπιά, η άποψη «το ψηλότερο είναι καλύτερο», ενδέχεται να προέρχεται από την εποχή που οι άνθρωποι ήταν κυνηγοί νομάδες. Θεωρητικά το να είναι κανείς ψηλός προσέφερε αναπαραγωγικά πλεονεκτήματα σε ότι αφορά τη σύλληψη θηραμάτων και την αποφυγή των αρπακτικών, κάτι που στη συνέχεια αύξανε τις πιθανότητες επιβίωσης για τους ψηλούς γονείς και τους απογόνους τους. 

Η σημερινή κοινωνία είναι πολύ διαφορετική από εκείνη της εποχής των κυνηγών ωστόσο, το ύψος εξακολουθεί να έχει μια μικρή, αλλά μετρήσιμη, επίδραση στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τους ανθρώπους γύρω μας.
Μία από τις βασικότερες διαφορές του ανθρώπου από τα ζώα είναι η αυτοεπίγνωση. Η ικανότητα δηλαδή να καθορίζουμε ποιοι είμαστε και να αποφασίζουμε εάν μας αρέσει αυτή η ταυτότητα ή όχι. Τα προβλήματα με την αυτοεκτίμηση ξεκινούν όταν επιτρέπουμε να μας επηρεάζει η κοινή γνώμη για το ποιοι είμαστε σύμφωνα με τα σωματικά και ψυχικά μας χαρακτηριστικά.

Οι νέες γενιές είναι ψηλότερες. Τα παιδιά μας συνήθως γίνονται ψηλότερα από εμάς. Οι περισσότεροι το αποδίδουν στις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και στην πληρέστερη διατροφική κάλυψη που οδηγεί στην αύξηση του γενετικά προδιαγεγραμμένου ύψους. Μια θεωρία πάλι αποδίδει την αύξηση του ύψους στην μεγάλη παραμονή των παιδιών μας μέσα στις σπίτι. Όπως ένα λουλούδι μεγαλώνει αναζητώντας απεγνωσμένα το φως του ήλιου έτσι και τα παιδιά μας μεγαλώνοντας και παίζοντας κλεισμένα στην « ασφάλεια» των οικιακών τειχών, ψηλώνουν γιατί το σώμα τους αναζητά τον ήλιο. Δεν γνωρίζουν την απόλαυση του ξέφρενου και ασταμάτητου παιχνιδιού στους δρόμους της γειτονιάς, του πλημμυρισμένου από φως και ανεμελιά παιχνιδιού που χαρήκαμε εμείς και οι προηγούμενες γενιές. Σήμερα οι γονείς που τα παιδιά τους δεν έχουν το κατάλληλο ύψος για την ηλικία τους θα αναζητήσουν ιατρική βοήθεια.  Θα καθυστερήσουν φαρμακευτικά την πρώιμη ήβη των παιδιών τους, θα χορηγήσουν αυξητική ορμόνη αν αυτό κριθεί απαραίτητο, θα κάνουν ότι μπορούν για να παρέχουν στο παιδί τους το κοινωνικά αποδεκτό ύψος. 

Πόσο όμως μπορεί να επηρεάζει το ύψος ενός ανθρώπου τη συναισθηματική κατάσταση του μυαλού του;
Και όμως πολύ. Όλα είναι απόρροια μιας αλυσιδωτής αντίδρασης. Ένας άνθρωπος που υπόκειται σε εκφοβισμό ή ρατσισμό λόγω του ύψους του, μπορεί να παρουσιάσει μειωμένες αποδόσεις.  Επίσης ο ίδιος άνθρωπος θα είναι ενδεχομένως περισσότερο οξύθυμος και νευρικός στις προσωπικές του σχέσεις και ίσως δεν θα διεκδικεί ανθρώπους και συμπεριφορές που επιθυμεί και αξίζει πραγματικά αλλά αυτές που νομίζει ότι αξίζει.
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει πως όλοι οι κοντοί άνθρωποι έχουν έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους, όμως τα ευρήματα της μελέτης ενισχύουν κάποιες κοινές αντιλήψεις όπου το ύψος θεωρείται κοινωνικά επιθυμητό για την αποδοχή και την επιτυχία. Μια κοινωνία που δίνει μεγάλη βαρύτητα στην εξωτερική εμφάνιση. Μια ρατσιστική αντίληψη που πρέπει να εξαλειφθεί και να δημιουργηθεί ένας νέος απελευθερωτικός τρόπος σκέψης. Αυτός που δεν κρίνει τον άλλο με τα μάτια αλλά με το μυαλό.

Ας γίνουμε και εμείς κομμάτι του!