Τσερνόμπιλ. Τι κόστος είχαν τα ψέματα;

Ξημερώματα της 26ης Απριλίου του 1986. Ο καιρός ήταν καλός, είχε μια ασυνήθιστη ζέστη για ανοιξιάτικη περίοδο και η βραδινή ηρεμία επικρατούσε παντού. Εκείνη τη νύχτα στον πυρηνικό σταθμό «Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν» του Τσερνόμπιλ της Σοβιετικής Ένωσης είχε προγραμματιστεί μια δοκιμή που είχε ως στόχο να ελέγξει τα συστήματα ασφαλείας. Ο συγκεκριμένος σταθμός θεωρούνταν από τους νεότερους, ισχυρότερους και ασφαλέστερους στον κόσμο. Ξαφνικά ο αντιδραστήρας μετατρέπεται σε έναν τεράστιο πυρσό ο οποίος εκτοξεύει τόνους πυρηνικών καυσίμων στην ατμόσφαιρα. Το δηλητηριώδες νέφος απλώθηκε σε μια έκταση χιλιάδων χιλιομέτρων σε πάμπολλες περιοχές της Ευρώπης και του κόσμου ενώ μέσω της βροχής η ραδιενεργή σκόνη μεταφέρθηκε σε φυτά και ζώα. 

Ήταν το μεγαλύτερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή. Ήταν το ατύχημα που η πυρηνική βιομηχανία είπε ότι δεν θα συνέβαινε ποτέ. Η ποσότητα της ραδιενέργειας που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα ήταν σχεδόν 200 φορές μεγαλύτερη από τη ραδιενέργεια που απελευθερώθηκε από τις δυο ατομικές βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Η ραδιενέργεια….αόρατη, άοσμη, άγευστη και ανελέητη οδήγησε σε αγωνιώδεις θανάτους. Οι άνθρωποι απροετοίμαστοι δεν ήξεραν τι αντιμετώπιζαν. Το Πριπιάτ, η πόλη δίπλα στο Τσερνόμπιλ, εκκενώθηκε πάρα πολύ αργά. 36 ώρες!!! μετά το ατύχημα. Το λούνα παρκ που θα έκανε γιορτινά εγκαίνια την Πρωτομαγιά δεν άνοιξε ποτέ. Παρέμεινε να στέκει εκεί παρατημένο και εγκατελειμμένο, πικρή ανάμνηση του τέλους της ξεγνοιασιάς και του παιδικού γέλιου. Το πυκνό δάσος της περιοχής έγινε κόκκινο από το έντονο κόκκινο χρώμα των νεκρών πεύκων που σκότωσαν τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας.

Και όμως. Το Τσερνόμπιλ δεν έκλεισε αμέσως. Οι υπόλοιποι 3 αντιδραστήρες λειτούργησαν για άλλα 13 χρόνια και το εργοστάσιο έκλεισε οριστικά το Δεκέμβριο του 2000. Η τσιμεντένια σαρκοφάγος που χτίστηκε πάνω από τον αντιδραστήρα που είχε εκραγεί δεν μπορεί πλέον να συγκρατήσει τη ραδιενέργεια που εκπέμπεται ακόμη. Το νέο περίβλημα που χτίζεται τώρα υπόσχεται προστασία για άλλα 100 χρόνια. Όμως το ραδιενεργό πλουτώνιο χρειάζεται 24000 χρόνια για να μειώσει την ένταση της εκπομπής ραδιενέργειας του στο μισό. 

Στη χώρα μας το ραδιενεργό νέφος έφτασε στις 6 Μαΐου 1986. Οι ειδικοί διακήρυσσαν ότι η Ελλάδα ήταν η χώρα που είχε προσβληθεί με τη λιγότερη ραδιενέργεια. Αλήθεια ή έλλειψη ουσιαστικής ενημέρωσης; Η Βόρεια Ελλάδα και η Θεσσαλία κατέγραψαν τα υψηλότερα ποσοστά ραδιενέργειας. Το επικίνδυνο ραδιενεργό στοιχείο Ιώδιο 131 κατέλυσε την ατμόσφαιρα, το χώμα και το νερό λόγω των βροχών που σημειώθηκαν. Το ιώδιο που αγαπάει πολύ ο θυρεοειδής. Ιδίως ο θυρεοειδής των παιδιών. Τα ποσοστά καρκίνου του θυρεοειδούς αυξήθηκαν δραματικά στη χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια. Και αν για αυτούς τους καρκίνους ευθύνεται το ραδιενεργό ιώδιο τότε το καίσιο, το στρόντιο και το πλουτώνιο που θα παραμείνουν για αμέτρητα χρόνια για ποιες ασθένειες ευθύνονται και θα ευθύνονται;

«Ο άνθρωπος έχει μια μοναδική ικανότητα να διορθώνει τα λάθη του», αλλά επίσης «να αυταπατάται μέχρι να είναι πολύ αργά», δηλώνει ο δημιουργός της τηλεοπτικής σειράς Chernobyl, Κρεγκ Μέιζιν. Ενημερώθηκε άραγε ποτέ πραγματικά η ανθρωπότητα για τις συνέπειες του πυρηνικού ατυχήματος τότε αλλά και 35 χρόνια μετά; Τι κόστος είχαν τα ψέματα για τις ανθρώπινες ζωές και το περιβάλλον; Μας διαβεβαιώνουν ότι τα πυρηνικά εργοστάσια δεν εγκυμονούν κινδύνους πλέον. Όμως το 2011 ήρθε η Φουκουσίμα για να μας υπενθυμίσει ότι ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε ασφαλείς….