Στερεότυπη σκέψη

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί αν σκέφτεστε στερεότυπα; Μήπως δηλαδή εκλαμβάνετε τα μηνύματα με ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και ορίζετε τον κόσμο που σας περιβάλλει μέσα από συγκεκριμένα «σενάρια μυαλού»; Μήπως πάλι ανήκετε σε εκείνη την μικρή ομάδα ανθρώπων που βλέπουν πέρα από τα προφανή, διαβάζουν «ανάμεσα από τις γραμμές» και σκέφτονται μονίμως εκτός «πλαισίου»;

Αν σκέφτεστε στερεότυπα, το μυαλό σας έχει πάντα την τάση να αποφεύγει τις υποθέσεις και τα εναλλακτικά σενάρια και τείνει να βγάζει αυθαίρετα συμπεράσματα βασισμένα σε πλαίσια και κατηγοριοποιήσεις. Έχει μάθει να λειτουργεί με τρόπο που να μην επιτρέπει στο συναίσθημα να επηρεάζει την κρίση και οδηγείται στο να ερμηνεύει λανθασμένα τις συμπεριφορές. Είναι στην ανθρώπινη φύση να προσπαθεί να κατηγοριοποιεί τον κόσμο γύρω της γιατί έτσι απλουστεύει την πολυπλοκότητα, νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια και αυτοπεποίθηση.  Καταλήγει όμως να παγιώνει πεποιθήσεις και προκαταλήψεις που λίγο έχουν να κάνουν με την πραγματικότητα της δεδομένης στιγμής που ζούμε.

Πόσο εύκολο είναι να αποβάλλει κάποιος ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης; Καθόλου εύκολο, γιατί οι άνθρωποι τείνουμε να συντηρούμε τις πεποιθήσεις μας και τις αγκυλώσεις μας ακόμη και αν έρθουμε αντιμέτωποι με μια διαφορετική πραγματικότητα. Από την άλλη θα υπάρξουν πολλές περιπτώσεις που όντως η στερεότυπη αντίληψή μας για τον κόσμο θα επιβεβαιωθεί, εδραιώνοντας ακόμη περισσότερο τον τρόπο σκέψης μας.

Η μη στερεότυπη αντίληψη των πραγμάτων απαιτεί ενσυναίσθηση, ωριμότητα, όξυνση αντίληψης των μη λεκτικών ενδείξεων, εμπειρία στη ζωή, αυτογνωσία, αγάπη και σεβασμό για τον συνάνθρωπο μας. Σημαντικό είναι να μάθουμε να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα στην πράξη, να αυτο-αμφισβητούμαστε και να παιδεύουμε το μυαλό μας να σκέφτεται εναλλακτικά. Με αυτό τον τρόπο θα καταφέρουμε να σπάσουμε τον στερεότυπο τρόπο σκέψης μας, να αξιολογήσουμε αυθεντικά τον κόσμο γύρω μας και να μάθουμε να ζούμε έξω από τις «ζώνες ασφάλειας» που «φυτεύτηκαν» από την ανατροφή μας ή δημιουργήθηκαν από τον τρόπο που λειτουργεί το μυαλό μας, να εξελιχθούμε σαν άτομα και σαν κοινωνικό σύνολο, να ανοίξουμε νέους ορίζοντες στην επικοινωνία με τους συνανθρώπους μας!