Ένας φαρμακοποιός πίσω από την ιστορία της διάσημης Coca Cola

Είναι Μάιος του 1886! Στο λιμάνι της Νέας Υόρκης εγκαθιστούν το Άγαλμα της Ελευθερίας. Την ίδια στιγμή, 800 μίλια μακρυά, γεννιέται ένα άλλο αμερικανικό σύμβολο. Η Coca Cola! 

Πατέρας της ανακάλυψης της, ο φαρμακοποιός και παλαίμαχος του Εμφυλίου Πολέμου John S. Pemberton που πειραματίζεται με συνθέσεις στο εργαστήριο του με στόχο μια φόρμουλα για την ταχεία καταπολέμηση του πονοκεφάλου. Εκεί δημιουργείται για πρώτη φορά ένα εύοσμο υγρό με χρώμα καραμέλας, στο οποίο προσθέτει ανθρακούχο νερό πριν το προσφέρει στους πελάτες του. Στη σύνθεση του έχει χρησιμοποιήσει φύλλα κόκας και καρπούς του δέντρου Κόλα, εμπνεόμενος από το δημοφιλές γαλλικό ποτό, το κρασί κόκας του Angelo Mariani ενός Γάλλου χημικού, που ήταν ανάμιξη από εκχύλισμα φύλλων κόκας με κρασί Bordeaux. Για να αποφύγει τους κανονισμούς των λικέρ, ο Pemberton επέλεξε να αναμίξει το εκχύλισμα φύλλων κόκας με σιρόπι ζάχαρης αντί για κρασί. Πρόσθεσε, επίσης, και λίγη καφεΐνη. Ο ίδιος ο Pemberton, εθισμένος στην μορφίνη εξαιτίας του πόνου που βίωνε από τον τραυματισμό του στον πόλεμο, ακολούθησε τις ιατρικές αναφορές της εποχής ότι η κοκαΐνη θεραπεύει τον μορφινισμό, όταν σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει τα φύλλα κόκας. Ο Pemberton προωθεί τα ψυχικά οφέλη του ποτού ως «ποτό που οξύνει το πνεύμα» με τις πολύτιμες τονωτικές και νευροδιεγερτικές ιδιότητες των φυτών της Coca και Kola, μια ευεργετική θεραπεία για το μυαλό και το νευρικό σύστημα. Στο πρώτο χρόνο της εμπορικής διάθεσης του προϊόντος πωλούνται μόλις 9 ποτήρια την ημέρα από το μείγμα με το χαρακτηριστικό όνομα Coca Cola γραμμένο με τον γραφικό χαρακτήρα του λογιστή του Pemberton που μετέτρεψε το αρχικό γράμμα K των καρπών Κόλα σε C για καλαισθησία του λογότυπου. Έναν αιώνα αργότερα έχουν παραχθεί πάνω από 10 δισεκατομμύρια γαλόνια από το διάσημο αναψυκτικό. Ο Pemberton ήταν εφευρέτης αλλά όχι επιχειρηματίας και έτσι πούλησε έναντι μόλις 2.300 δολλαρίων την εταιρεία του στον Asa Candler  που τη μετέτρεψε από εφεύρεση σε μια τεράστια επιχείρηση χαρίζοντας κουπόνια για δωρεάν δοκιμή στα φαρμακεία και μαρκάροντας με το λογότυπό της ρολόγια, ημερολόγια και φαρμακευτικές ζυγαριές, μια επιθετική πρακτική που το σύγχρονο marketing θα έβρισκε εξαιρετικά αποτελεσματική. Εν τούτοις, το παιχνίδι κέρδισε ο επιχειρηματίας Joseph Vinderham που πρώτος εμφιάλωσε το αναψυκτικό, αντιλαμβανόμενος πως το μέλλον βρισκόταν στο μπουκάλι που ο πελάτης θα μπορούσε να παίρνει μαζί του οπουδήποτε. Στη συνέχεια, το 1900 η celebrity της εποχής, τραγουδίστρια των music hall, Hilda Clark γίνεται το πρώτο διάσημο πρόσωπο που εμφανίζεται σε σειρά διαφημίσεων της εταιρείας και σε πολλά προωθητικά υλικά, όπως δίσκους, αφίσες, ακόμη και σελιδοδείκτες, ενώ 30 χρόνια μετά ιδρύεται η Coca Cola Export Corporation που έκανε διάσημο το ποτό σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η Coca Cola δεν θα είναι εντελώς απαλλαγμένη από την κοκαΐνη μέχρι το 1929, όταν οι επιστήμονες θα τελειοποιήσουν τη διαδικασία της άρσης όλων των ψυχοδραστικών στοιχείων από τα εκχυλίσματα φύλλων κόκας. Βέβαια, σύμφωνα με τους New York Times, η εταιρία Coca-Cola συνέχιζε να εισάγει φύλλα κόκας από το Περού και τη Βολιβία, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980….Το 1950 η Coco Cola γίνεται το πρώτο προϊόν που εμφανίζεται στο εξώφυλλο των Times και το 2000 το διάσημο αναψυκτικό γίνεται χορηγός των Ολυμπιακών Αγώνων του Σύδνεϊ στην Αυστραλία. Στην ιστορική του πορεία το αναψυκτικό δέχτηκε καίρια πλήγματα από μιμητές και πολέμιους της σύνθεσής του, όμως παρέμεινε στην κορυφή των προτιμήσεων του αγοραστικού κοινού που αναζητεί την χαρακτηριστική καραμελένια του γεύση για να ξεδιψάσει, να το μοιραστεί στην παρέα, να συνοδεύσει το φαγητό του. Και παρόλο που σήμερα κυκλοφορούν πολλές απομιμήσεις, καμμία δεν έχει καταφέρει να πετύχει απόλυτα την μυστική συνταγή του Pembleton που έχει πετύχει να καταναλώνονται καθημερινά μόνο στις Η.Π.Α. 6 εκατομμύρια μπουκάλια/ κουτάκια Coca–Cola, ενώ το σήμα του διάσημου αναψυκτικού στο ιστορικό μπουκάλι να είναι αναγνωρίσιμο από το 98% του παγκόσμιου πληθυσμού της γης. 

Χρόνια πολλά λοιπόν στην Coca Cola γιατί παρά τις όσες βλαβερές συνέπειες που τις έχουν αποδοθεί, έχει αποδείξει πως αντέχει στο χρόνο, τις κριτικές και τον ανταγωνισμό όσο κανένα άλλο αναψυκτικό.