Η γνωστή μας τράπουλα έχει προσφέρει τη συντροφιά της σε πολλές παρέες χαρίζοντας μας πολλές ώρες άφθονου γέλιου και χαράς, αλλά και κόντρας και ανταγωνισμού. Υπάρχουν αμέτρητα παιχνίδια που μπορεί να παίξει κανείς με μία τράπουλα. Η λέξη τράπουλα προέρχεται από την ιταλική λέξη “trappola” που σημαίνει παγίδα και δόλος και κατάγεται από ένα ιταλικό παιχνίδι, το «ταρόκ», το οποίο παιζόταν με χοντρά τετράγωνα ή παραλληλόγραμμα χαρτιά που είχαν αριθμημένες φιγούρες.
Ποιος, όμως, συνέλαβε πρώτος την ιδέα των τραπουλόχαρτων; Η πραγματική προέλευση της τράπουλας ακόμη και σήμερα αποτελεί ένα άλυτο μυστήριο. Σίγουρα μπορούμε να εικάσουμε ότι προήλθε από την Ανατολή. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ήταν δημιούργημα των Αράβων, άλλοι των Ινδών ή των Αιγύπτιων. Την πατρότητα των παιγνιόχαρτων διεκδικούν πολλές χώρες, η πιθανότερη όμως μοιάζει να είναι το πιο πιθανό είναι η Κίνα, η χώρα στην οποία εφευρέθηκε το χαρτί. Στην Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν γύρω στο 1380, ενώ το 1480 για πρώτη φορά εμφανίστηκαν στα γαλλικά τραπουλόχαρτα τα γνωστά σύμβολα: κούπες, σπαθιά, καρό και μπαστούνια. Τα σύμβολα αντιπροσώπευαν τις τέσσερις τάξεις ανδρών, δηλαδή τον Κλήρο και την Ιεροσύνη, τους άρχοντες και τους ευγενείς, την τάξη των εμπόρων και τέλος την αγροτική τάξη. Ακόμα, σύμφωνα με την γαλλική παράδοση, οι φιγούρες αντιπροσώπευαν ισχυρές προσωπικότητες. Για παράδειγμα, ο ρήγας σπαθί αντιπροσωπεύει τον Δαβίδ, ο ρήγας καρό τον Ιούλιο Καίσαρα, η ντάμα σπαθί την Αθηνά κλπ. Δύο φορές, μάλιστα, η Εκκλησία είχε παρέμβει (το 1377 και το 1397) ζητώντας την απαγόρευση των χαρτιών. Οι νόμοι, όμως, θεσπίζονταν και καταργούνταν, αλλά όσο πιο αυστηροί γίνονταν, τόσο η χαρτοπαιξία συνέχιζε να αποκτά όλο και περισσότερους φανατικούς παίκτες. Το 1800 περίπου, στις Ηνωμένες Πολιτείες, προστέθηκαν οι δύο μπαλαντέρ, οι γνωστοί σε όλους μας τζόκερ, που σημαίνει κλόουν, ζογκλέρ και μπορεί είναι η μεγαλύτερης αξίας κάρτα του παιχνιδιού.
Την επόμενη φορά που θα κρύβετε έναν άσσο στο μανίκι σας, να θυμάστε πως ο άσσος μπαστούνι ονομάζεται και «φύλλο θανάτου», γιατί στην Αγγλία το 1562 ψηφίστηκε με νόμο η θανατική ποινή για όποιον πλαστογραφούσε το συγκεκριμένο ισχυρό τραπουλόχαρτο! Στην Ελλάδα, για πολλά χρόνια το δημόσιο είχε και το μονοπώλιο στις τράπουλες και πολύ αργότερα ουσιαστικά αυτός ο νόμος ατόνησε. Ενδιαφέρον είναι ότι τα πρώτα ελληνικά τραπουλόχαρτα που σώζονται είναι αυτά που είχαν εκδοθεί το 1829 στην Ουγγαρία και απεικόνιζαν Έλληνες ήρωες στις φιγούρες. Οι Ρηγάδες για παράδειγμα της τράπουλας είχαν την εικόνα του Καποδίστρια, του Μαυροκορδάτου, του Υψηλάντη, του Κουντουριώτη!
Η τράπουλα χρησιμοποιείται σε πολυάριθμα παιχνίδια και είναι ιδιαίτερα προσιτή σε μικρούς και μεγάλους. Μας προσφέρει πολλά ευχάριστα συναισθήματα, γέλιο, χαρά και απόλαυση. Επιπλέον, συνεισφέρει στην διαρκή εξάσκηση του μυαλού, καθώς απαιτεί ένα πλέγμα από δεξιότητες, όπως μνήμη, οργάνωση, ευστροφία, ομαδικότητα, διάθεση συνεργασίας και ανάπτυξη στρατηγικής. Είναι μέσον κοινωνικοποίησης και μια ευχάριστη δραστηριότητα τις ημέρες που έχει κρύο και περιοριζόμαστε μέσα στο σπίτι. Ας μην ξεχνάμε, λοιπόν, ότι δεν είναι απλά ένα τυχερό παιχνίδι, αλλά και ένα μέσο ψυχαγωγίας!
7 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα της Τράπουλας