Τα “παρεξηγημένα” φίδια της Ελληνικής φύσης

Δεν είναι λίγοι, που και μόνο στο άκουσμα της λέξης φίδι, αντιδρούν με απέχθεια και ανατριχίλα… Μια ίσως δικαιολογημένη αντίδραση γιατί η τρομακτική όψη τους σε συνδυασμό με την απειλητική, όπως άδικα νομίζουμε, φύση τους, τα έχει κατατάξει στο συνείδηση μας από το προπατορικό αμάρτημα έως σήμερα στα πιο κακά και πονηρά ζώα του ζωικού βασιλείου. Είναι όμως θύματα των προκαταλήψεων των ανθρώπων λόγω άγνοιας και φόβου επειδή δεν υπάρχει ενημέρωση.

Ο σύγχρονος άνθρωπος ο οποίος έχει αποκοπεί από την φύση, δυστυχώς δεν αντιλαμβάνεται την άμεση αλληλεπίδραση που έχει το περιβάλλον και η φύση στην υγεία του, την διατροφή του και την ποιότητα της ζωής του. Τα πλάσματα της φύσης, εξυπηρετούν το καθένα τον δικό του σκοπό. Η επιβίωσή μας είναι άμεσα συνδεδεμένη με το φυσικό μας περιβάλλον. Αν δεν το σεβαστούμε, κατ’ επέκταση δεν σεβόμαστε τον εαυτό μας.Ας ξεδιαλύνουμε όμως την αλήθεια…

Το φίδι είναι ένα πολύ παρεξηγημένο πλάσμα της φύσης. Δεν επιτίθεται ποτέ μόνο του παρά μόνο αν νιώσει κίνδυνο και απειλή. Τα φίδια φοβούνται τους ανθρώπους, και συνήθως απομακρύνονται από το δρόμο τους για να τους αποφύγουν. Το δάγκωμα τους είναι η έσχατη λύση που χρησιμοποιούν για την άμυνα τους. Η παρουσία τους στη φύση είναι εξαιρετικά σημαντική για την ισορροπία του οικοσυστήματος και κατ´επέκταση για το όφελος του ανθρώπου. Τα φίδια ελέγχουν αποτελεσματικά τους πληθυσμούς των τρωκτικών και των μεγάλων εντόμων, προστατεύοντας έτσι τους αγρούς, τις καλλιέργειες και τις κατοικίες, αλλά και την υγεία μας από τη διάδοση ασθενειών που μπορεί να προκληθούν από αυτά. 

Τα φίδια στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου ήταν από τα ιερότερα ζώα. Το φίδι λατρεύτηκε κάποτε ως θεραπευτής θεός και μέχρι σήμερα είναι σύμβολο της Ιατρικής. Μέσα από την διαδικασία της έκδυσης, μας μαθαίνει πώς να αποβάλλουμε και εμείς τα τραύματα από το παρελθόν μας, να ακούμε το σώμα μας και να απελευθερωνόμαστε από τις προσκολλήσεις μας. Όπως ανανεώνει την ζωτικότητά του, έτσι και ο άρρωστος μετά την θεραπεία του ξανανιώνει. Το σύμπλεγμα της ράβδου με το φίδι του Ασκληπιού, αναπαριστά την δύναμη του σώματος και της ψυχής. Σύμβολο αθανασίας, δύναμης και αναγέννησης.

Σήμερα που είναι η παγκόσμια ημέρα των φιδιών ας σταθούμε λίγο στα ερπετά της Ελληνικής πανίδας. Στην Ελλάδα υπάρχουν οχιές, μαυρόφιδα σαΐτες, κολούμπρες, δενδρογαλιές, νερόφιδα και φίδια που οι άνθρωποι τα σέβονται και τα προστατεύουν όπως το Σπιτόφιδο, το Κονάκι (που είναι άποδη σαύρα, αλλά ως φίδι το αντιμετωπίζουν συνήθως), ο Λαφιάτης και το Αγιόφιδο που οι πιστοί κρατούν στα χέρια στις 15 Αυγούστου, στην εκκλησία της Παναγίας, στην Κεφαλονιά. Τα 5 επικίνδυνα φίδια στην Ελλάδα είναι όλα τους είδη Οχιάς, και πιο συγκεκριμένα:

1. Η κοινή Οχιά που συναντάται σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και σε αρκετά νησιά.

2. Η Οθωμανική Οχιά που ζει στη Θράκη και σε νησιά όπως η Σαμοθράκη, η Λέσβος, η Χίος, η Σάμος και κάποια νησιά των Δωδεκανήσων.

3. Η ενδημική Οχιά της Μήλου που μπορεί κανείς να την εντοπίσει κάποιος μόνο στη Μήλο, την Κίμωλο, την Πολύαιγο και τη Σίφνο.

4. Ο Αστρίτης που συναντάται μόνο σε βουνά των συνόρων μας με Σκόπια και Βουλγαρία, σε υψόμετρα άνω των 1400 μέτρων και όχι σε άλλες περιοχές όπως λανθασμένα πιστεύεται.

5. Τέλος η Νανόχεντρα με το ασθενές δηλητήριο, που απαντάται μόνο σε συγκεκριμένα βουνά της Πίνδου σε πολύ μεγάλα επίσης υψόμετρα.

Οι Οχιές είναι σχετικά αργά φίδια και για το λόγο αυτό αν μας αντιληφθούν συνήθως μένουν ακίνητες, προσπαθώντας να μην γίνουν αντιληπτές και να αποφύγουν τον κίνδυνο. Αν νιώσουν ότι έγιναν αντιληπτές ή προσπαθούν να τραπούν σε φυγή ή αν δεν προλάβουν κουλουριάζονται σε στάση άμυνας, «σφυρίζοντας» και προειδοποιώντας. Το μόνο που χρειάζονται είναι ένα περιθώριο χρόνου και απόστασης από εμάς, για να τραπούν σε φυγή και να κρυφτούν. Οι οχιές αν και δηλητηριώδεις ζουν εδώ και αιώνες κοντά στις ανθρώπινες κατοικίες χωρίς ποτέ να έχουν αποτελέσει σοβαρό κίνδυνο. Σήμερα συγκαταλέγονται στα πλέον απειλούμενα είδη της Ευρώπης καθώς συρρικνώνεται ο πληθυσμός τους λόγω της υποβάθμισης του βιότοπου τους και της απευθείας θανάτωση τους από τους ανθρώπους. 

Τα μέτρα που μπορεί να λάβει κανείς στην ύπαιθρο είναι λίγα και ουσιαστικά. Πάνω απ’ όλα χρειάζεται προσοχή στο που βαδίζουμε και που βάζουμε τα χέρια μας. Τα μποτάκια και γενικά τα σχετικά χοντρά παπούτσια μάς προστατεύουν από πιθανά δαγκώματα σε περίπτωση που πατήσουμε κάποιο δηλητηριώδες φίδι. Φυσικά όσο πιο ψηλά είναι τα υποδήματά μας τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια προσφέρουν. Σε περίπτωση δαγκώματος από δηλητηριώδες φίδι και εφόσον έχει προκληθεί έγχυση δηλητηρίου από αυτό σε εμάς (αν και τις περισσότερες φορές το φίδι δεν διοχετεύει δηλητήριο κατά το δάγκωμα, δαγκώνει προειδοποιητικά), χρειάζεται ψυχραιμία και όχι πανικός. Το δηλητήριο των ελληνικών φιδιών είναι σχετικά ασθενές και συνήθως οδηγεί μόνο σε έντονο πρήξιμο του άκρου που υποχωρεί σε διάστημα 5-10 ημερών. Λόγοι ασφαλείας επιβάλλουν τη μεταφορά και περίθαλψη στο Κέντρο Υγείας η το νοσοκομείο. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε όμως ότι κανένα περιστατικό δαγκώματος φιδιού δεν οδήγησε σε θάνατο τα τελευταία 60 χρόνια. 

Τα φίδια βρίσκονται εδώ πριν από εμάς εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Έχουν μεγαλύτερη ιστορία από εμάς και τεράστια συνεισφορά στην διατήρηση της φυσικής μας κληρονομιάς. Πρέπει να σταθούμε απέναντι σε αυτό το πλάσμα με σεβασμό και αναγνώριση; Οφείλουμε σαν ώριμοι άνθρωποι και εξελιγμένα όντα να αντιμετωπίσουμε κατάματα τους φόβους μας, να ξεπεράσουμε την άγνοια και να αφήσουμε την φύση μαζί με εμάς, να ωφεληθεί από αυτά. Ας επιτρέψουμε να συνεχίσουν να υπάρχουν και να κάνουν ότι έκαναν όλα αυτά τα χρόνια. 

Source credit to: https://www.mileikanea.gr/milos-news-2/kelly-kostouliaoxia-milou-xypnhse