Ιαν
Τι πιο όμορφο απ’ το να έρχεται μια ζωή στον κόσμο! Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι για την μητέρα μια εμπειρία μοναδική και ανεπανάληπτη που φέρνει αμέτρητη ευτυχία. Το απερίγραπτο συναίσθημα να κρατάς το νεογέννητο μωρό σου στην αγκαλιά σου! Ο τοκετός είναι βέβαια μια περίπλοκη, δύσκολη και επώδυνη διαδικασία για τις μητέρες, ενώ ενίοτε κρύβει κινδύνους για τις ίδιες και τα νεογέννητα. Για την προφύλαξη της υγείας της μητέρας και του μωρού και εφόσον κριθεί απαραίτητο από τον γυναικολόγο επιλέγεται η λύση της καισαρικής τομής.
Η επέμβαση στις μέρες μας είναι εύκολη και διαρκεί περίπου μία ώρα. Μπορεί να πραγματοποιηθεί με την μητέρα να είναι ξύπνια, ή υπό γενική αναισθησία. Μια τομή περίπου 15 εκ. πραγματοποιείται στο κάτω μέρος της κοιλιάς της μητέρας και στην συνέχεια, πραγματοποιείται μια δεύτερη τομή στη μήτρα, η οποία ανοίγεται για να απομακρυνθεί το μωρό. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την χειρουργική συρραφή των τομών. Η μητέρα συνήθως μπορεί να αρχίσει να θηλάζει αμέσως μόλις βγει από το χειρουργείο και ξυπνήσει. Συχνά, απαιτείται να παραμείνει κάποιες μέρες στο νοσοκομείο για παρακολούθηση και ανάρρωση μέχρι να επιστρέψει στο σπίτι.
Η ιστορία της καισαρικής τομής δεν είναι βέβαια καινούρια. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ιούλιος Καίσαρας πιστεύεται ότι έχει γεννηθεί με τη χρήση αυτής της τομής, γι’ αυτό και φέρει το όνομά του. Βέβαια, ιστορικά και πολύ πριν την επικράτηση της λατινικής γλώσσας, ήταν γνωστή η πράξη της τομής που συνδέεται με την αφαίρεση βρεφών από τις μητέρες. Ήδη από το 1500 π.Χ., αρχίζουμε να βρίσκουμε σε πολλές μυθικές αφηγήσεις και λαογραφίες διαφορετικών πολιτισμών, αναφορές για γέννηση μέσω της κοιλιακής οδού. Και μάλιστα απαντάται σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, όπως σε Ινδία, Περσία, Αίγυπτο, Βαβυλώνα και αλλού. Η συνήθεια των Εβραίων να πραγματοποιούν τομή στις νεκρές κυοφορούσες γυναίκες με σκοπό την αφαίρεση των βρεφών ήταν γνωστή. Το Ταλμούδ, αναφέρει περιπτώσεις τομών σε γυναίκες μεταξύ του 2ου π.Χ. και του 6ου π.Χ. αιώνα. Επικρατέστερη φαίνεται η εκδοχή να προήλθε η ονομασία από τον αυτοκράτορα Καίσαρα Αύγουστο. Την εποχή του Καίσαρα Αυγούστου εκδόθηκε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο καθοριζόταν ο τρόπος ταφής των αγέννητων παιδιών, που πέθαιναν μαζί με την κυοφορούσα μητέρα. Συγκεκριμένα το διάταγμα όριζε ότι, αν μια γυναίκα πέθαινε από επιπλοκές κατά την διάρκεια της γέννας ή σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, τότε θα γινόταν μια τομή στην κοιλία από την οποία θα αφαιρείτο το παιδί. Στην περίπτωση που το μωρό δεν κατάφερνε δυστυχώς να επιζήσει, το αφήνανε στον ίδιο τάφο μαζί με τη μητέρα του.
Η καισαρική τομή αποτελεί μια σημαντική ιατρική διαδικασία που έχει σώσει διαχρονικά πολλές ζωές εγκύων και εμβρύων με κυήσεις υψηλού κινδύνου ή επιπλοκές. Οι λόγοι για την επέμβαση περιλαμβάνουν τη δυστοκία, τη δίδυμη κύηση, την υψηλή αρτηριακή πίεση της μητέρας, την ισχιακή προβολή, και τα προβλήματα με τον πλακούντα ή τον ομφάλιο λώρο. Ωστόσο, μπορεί κάποιες φορές να χρησιμοποιείται από το ιατρικό προσωπικό προληπτικά για λόγους ασφάλειας και ταχύτητας χωρίς να συντρέχει κάποιος σημαντικός λόγος υγείας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας από την πλευρά του συστήνει να πραγματοποιείται μόνο βάσει ιατρικής ανάγκης. Αντίθετα, η Ελλάδα είναι μια χώρα με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά τοκετών με καισαρική. Η επιστημονική κοινότητα θεωρεί ότι το ποσοστό των ιατρικών περιπτώσεων που απαιτεί καισαρικές τομές είναι 10 με 15%. Ωστόσο, υπάρχει έντονος προβληματισμός για τον ιδιαίτερα αυξημένο αριθμό καισαρικών τομών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αγγίζει το 30%, ενώ στην Ελλάδα ξεπερνάει το 50%!
Ένας από τους βασικούς λόγους των υψηλών ποσοστών των καισαρικών που παρατηρούνται στην χώρα μας είναι η «αμυντική άσκηση ιατρικής», για την αποφυγή δηλαδή ανεπιθύμητων επιπλοκών κατά τον τοκετό και την αποφυγή αγωγών και μηνύσεων. Άλλος λόγος είναι η επιθυμία της ίδιας της γυναίκας να γεννήσει με καισαρική, καθώς υπάρχει η πεποίθηση μιας πιο ανώδυνης και ασφαλούς εμπειρίας, αλλά και η «πίεση» από το συγγενικό περιβάλλον ειδικά για τις γυναίκες που γεννούν πρώτη φορά. Μάλιστα, υπάρχει η νοοτροπία, μετά τις πρώτες κρίσιμες ώρες του φυσιολογικού τοκετού να ξεκινά από τους συγγενείς η ανησυχία και η «πίεση» προς την ιατρική ομάδα για καισαρική. Από την πλευρά των γιατρών προκρίνεται η λύση της καισαρικής, διότι ο τοκετός γίνεται προγραμματισμένα. Δυστυχώς, η άσκοπη επιλογή των καισαρικών τομών έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις. Αρχικά, όσον αφορά τη μητέρα, μια αδικαιολόγητη καισαρική μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα πρόωρου τοκετού στις μελλοντικές κυήσεις και σπάνια μπορεί να προκληθεί αιμορραγία στην μήτρα. Για τα νεογνά, οι κίνδυνοι της καισαρικής περιλαμβάνουν επιπλοκές από την αναισθησία που χορηγείται στη μητέρα, αναπνευστικά προβλήματα και στο μέλλον άσθμα ή παχυσαρκία. Επιπλέον, η ιατρική κοινότητα επισημαίνει, ότι εκτός των ιατρικών κινδύνων, οι πολλές και άσκοπες καισαρικές προκαλούν και οικονομικές απώλειες για τα συστήματα υγείας. Πολλές γυναίκες επιλέγουν την καισαρική επειδή έχουν ελλιπή ή λανθασμένη ενημέρωση για τον φυσιολογικό τοκετό και τα οφέλη του τόσο για τις ίδιες όσο και για τα παιδιά τους. Έτσι, καταλήγουν να φοβούνται τον πόνο αλλά και να πιστεύουν πως η καισαρική είναι πιο ασφαλής για το μωρό. Δυστυχώς, την ίδια ώρα, οι γιατροί εξακολουθούν να «ωθούν» τις γυναίκες προς την καισαρική, η οποία τους «βολεύει» στον προγραμματισμό, μολονότι είναι αντιδεοντολογικό. Οι μητέρες θα πρέπει να απολαμβάνουν αυτήν την μοναδική στιγμή στη ζωή τους χωρίς φόβους και, εφόσον δεν συντρέχει κάποιος κίνδυνος, να προτιμήσουν τον φυσιολογικό τοκετό. Η μητρότητα και ο τοκετός είναι εμπειρίες που προσφέρουν απροσμέτρητη ευτυχία και συγκίνηση, μία αξέχαστη ανάμνηση για την καρδιά και την ψυχή!
14 Ιανουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Καισαρικής Τομής
