Η ιστορία του παπουτσιού

Πώς έφτασαν τα #παπούτσια, από εφεύρεση για εξυπηρέτηση βασικής ανάγκης να είναι σήμερα το αγαπημένο #αξεσουάρ όλων των γυναικών; Ας περιηγηθούμε στα σημεία – σταθμούς στην πορεία και την εξέλιξη των παπουτσιών. 

👞Οι άνθρωποι δεν αποφάσισαν να φορέσουν παπούτσια για λόγους καλλωπισμού. Όλα ξεκίνησαν λόγω μιας πραγματικής και πρακτικής ανάγκης για #προστασία των ποδιών από εξωτερικά φαινόμενα όπως το #κρύο ή το τραχύ #έδαφος. Για σχεδόν 5000 χρόνια οι πρόγονοί μας κάλυπταν τα πόδια τους με άχυρο ή δέρματα νεκρών ζώων. Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο ζευγάρι παπουτσιών που σηματοδοτεί την αρχή της ιστορίας των υποδημάτων. Στις βόρειες περιοχές, τα #υποδήματα φτιάχνονταν από παχύ δέρμα με γούνα και σανό για περισσότερη ζέστη. Ενώ στις νότιες περιοχές, υπήρχαν ως επί το πλείστον σανδάλια από φύλλα φοίνικα ή ίνες πάπυρου. Πέρα από το κλίμα, οι άνθρωποι χρειάζονταν υποδήματα για να προστατεύσουν τα πόδια τους από τα νερά, το άγριο έδαφος και άλλες φυσικές εξωτερικές επιδράσεις.

👞Φαίνεται ότι τα πρώτα παπούτσια στην ιστορία (που θύμιζαν παπούτσια) φτιάχτηκαν στην Αρχαία Αίγυπτο, την Ελλάδα & μετέπειτα τη Ρώμη. Φορούσαν #σανδάλια γιατί η κύρια ανάγκη των ανθρώπων ήταν να προστατέψουν το πέλμα τους, ενώ παράλληλα ήθελαν να αφήνουν το πόδι τους να αναπνέει. Σε αντίθεση με τους Αιγυπτίους, αυτά τα σανδάλια ήταν μακριά, και έφταναν μέχρι τα γόνατα, ενώ είχαν πολλά κορδόνια. Και στις δύο χώρες, τα υποδήματα ανδρών και γυναικών ήταν ίδια. Όλοι τα φορούσαν με τον ίδιο τρόπο, αλλά υπήρχαν και ορισμένοι κανονισμοί. Τα σανδάλια ήταν δείγμα #πολιτισμού, καταγωγής και τάξης. Ήταν πολύ εύκολο να καταλάβει κανείς σε ποια κοινωνική τάξη ανήκει ο καθένας, κοιτώντας απλώς τα παπούτσια του. Στην Ελλάδα, τα σανδάλια μπορούσαν να φορεθούν μόνο από ελεύθερους πολίτες που μπορούσαν εύκολα να διακριθούν από τους σκλάβους. Στην αρχαία Ρώμη, τα ρούχα και τα παπούτσια ήταν σύμβολο της δύναμης και πολιτισμού, οπότε τα παπούτσια ήταν ανάλογα με τη θέση του ατόμου στην κοινωνία και την κοινωνική του τάξη. Για παράδειγμα οι Ρωμαίοι στρατιώτες φορούσαν σανδάλια. Όσο περισσότερα κορδόνια είχαν τα σανδάλια και όσο πιο λεπτή είναι η σόλα, τόσο υψηλότερη είναι η θέση του στρατιώτη. Ήταν κατασκευασμένα κυρίως από δέρμα, όμως στην Αίγυπτο βρέθηκαν ακόμα και από φύλλα φοίνικα ή πάπυρου. Στην αρχή μόνο οι κληρικοί και οι Φαραώ μπορούσαν να τα φορέσουν, αλλά αργότερα όλοι οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι φορούσαν σανδάλια. Τα διαφορετικά χρώματα συμβόλιζαν μια συγκεκριμένη κοινωνική τάξη.Η μόδα των σανδαλιών διήρκεσε για αρκετούς αιώνες και διαδόθηκε πέρα των Ευρωπαϊκών συνόρων. Είδη σανδαλιών βρέθηκαν στην Ασία, σε Ινδία και Κίνα, φανερά διαφοροποιημένα όμως από τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά πρότυπα. 

👞Αξίζει επίσης να αναφερθεί και η Κίνα. Οι τάσεις μόδας στην Κίνα είναι δυσνόητες από πολλές δυτικές χώρες. Για πολλές δεκαετίες, ο κανόνας ομορφιάς στην Κίνα ήταν τα μικρά πόδια. Έτσι, εκεί έφτιαχναν παπούτσια που να πιέζουν τα πόδια ώστε να φαίνονται μικρότερα. Τα μικρά σε μέγεθος πόδια θεωρούνταν η αληθινή #ομορφιά στον Ανατολικό κόσμο. 

👞Και χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές στην εξέλιξη των παπουτσιών φτάνουμε στον 12ο με 13ο αιώνα μ.Χ., όπου στο μεσαίωνα αρχίζει η παραγωγή μοδάτων σχεδίων για #ευγενείς και #βασιλείς. Τα σχέδια επικεντρώνονταν στην επέκταση του μπροστινού τμήματος στα δάχτυλα, όσο μακρύτερα τόσο μεγαλύτερη ήταν και η βαθμίδα αυτού που τα φορούσε.

👞Φτάνοντας πλέον στην Αναγέννηση και στο 16ο αιώνα, η άνοδος της πλούσιας τάξης σηματοδοτεί και την εκτεταμένη εξέλιξη των σχεδίων των υποδημάτων. Τα μυτερά παπούτσια αντικαταστάθηκαν με υποδήματα που ονομάζονταν πάπιες αφού είχαν πλατιές, τετράγωνες μύτες. Εν τω μεταξύ, οι γυναίκες άρχισαν να φορούν τακούνια. Η μπαρόκ περίοδος της Ευρώπης χαρακτηρίζεται από #πολυπλοκότητα και τάση για #μεγαλείο. Τα γυναικεία και ανδρικά παπούτσια ήταν σχεδόν ίδια και κατασκευάστηκαν από ακριβά υλικά, όπως #βελούδο, #σατέν, #μετάξι και ήταν διακοσμημένα με τεχνητά λουλούδια, κορδέλες και #πολύτιμους λίθους. Οι άντρες φορούσαν παπούτσια με κόκκινα τακούνια για να δείξουν την ανώτερη θέση τους.

👞Ωστόσο, η μεγαλύτερη ανακάλυψη στην παραγωγή υποδημάτων συνέβη κατά τη #βιομηχανική #επανάσταση. Για πολλούς αιώνες τα παπούτσια ήταν αποτέλεσμα #χειρωνακτικής εργασίας από τεχνίτες. Οι εφευρέτες και οι τεχνίτες στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Βόρεια Αμερική δημιούργησαν μια σύγχρονη #ραπτομηχανή υποδημάτων και άρχισαν τη μαζική παραγωγή υποδημάτων από ύφασμα. Ο Jan Ernst Matzeliger ανέπτυξε μια μέθοδο #υποδηματοποιίας που επέτρεπε την κατασκευή περίπου 700 ζευγών παπουτσιών κάθε μέρα. Τα υποδήματα έγιναν προσιτά σε όλους και τελικά, από τα μέσα του 19ου αιώνα, άρχισαν να κατασκευάζονται #διαφορετικά παπούτσια άλλο δηλαδή για το αριστερό και άλλο για το δεξί πόδι!

👞Τον 20ο αιώνα, τα παπούτσια άρχισαν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία μιας γυναικείας εικόνας. Οι κοντές φούστες έδιναν την ευκαιρία στις γυναίκες να αναδείξουν τα όμορφα πόδια τους και τα κομψά παπούτσια τους. Τα γυναικεία παπούτσια ήταν τώρα τοξωτά, εξελιγμένα και φτιαγμένα για να τονίζουν το πόδι. Τα λεπτά τακούνια έγιναν στενότερα καθώς προχωρούσε η δεκαετία και καθώς η γυναικεία παρουσία στο χώρο εργασίας αυξήθηκε το ίδιο συνέβη και με τα τακούνια. Οι τάσεις των ανδρικών παπουτσιών, ωστόσο, ήταν σαφώς στατικές, oxfords και μοκασίνια παρέμειναν κυρίαρχα στο ανδρικό στυλ. 

👞Σήμερα η παραγωγή παπουτσιών είναι υπόθεση τόσο μεγάλων και διάσημων σχεδιαστών, όσο και μικρότερων κατασκευαστών, που προτείνουν νέες μόδες, νέα υλικά, χρώματα και σχέδια κάθε εποχή είτε με χειροποίητα είτε με βιομηχανικά μοντέλα. Η τέχνη του παπουτσιού όχι μόνο δεν έχει χάσει την #αίγλη της μετά από τόσους αιώνες ιστορίας, αλλά μάλιστα βρίσκεται στο #απόγειο της, με τη μοντέρνα τεχνολογία να συνδυάζεται άψογα με την παραδοσιακή τεχνική.