Ηλικιωμένη … οδήγηση

Η οδήγηση των ηλικιωμένων γονιών είναι αλήθεια πως αποτελεί μια έγνοια για τα παιδιά τους, που από τη μία δυσκολεύονται να θέσουν το ζήτημα και από την άλλη αγωνιούν κάθε φορά που ο ατρόμητος και θαλερός μπαμπάς κάθεται στο τιμόνι, αρνούμενος να αποδεχθεί τα χρόνια που βαραίνουν τους ώμους του και αλλάζουν την ταχύτητα των αντανακλαστικών του.

Άρνηση, θυμός και φόβος για την απώλεια της αυτονομίας και της περηφάνειας του ηλικιωμένου γονιού φορτίζουν το κλίμα ακόμη και των πιο αγαπημένων οικογενειών όταν στο προσκήνιο έρχεται η «συζήτηση» της οδήγησης.  Παρά το γεγονός πως υπάρχουν όντως αρκετοί 80αρηδες ή και 90αρηδες που εξακολουθούν να θεωρούνται ασφαλείς οδηγοί, είναι συχνό φαινόμενο, τα προβλήματα της όρασης και της ακοής που συνοδεύουν αυτές τις ηλικίες, σε συνδυασμό με τη αμφίβολη ταχύτητα αντιδράσεων και τα προβλήματα υγείας, να κάνουν την οδήγηση αν μη τι άλλο δύσκολη αν όχι και επικίνδυνη. 

Πώς όμως αντιλαμβανόμαστε πως ο γονιός μας έχει φτάσει στο σημείο να πρέπει να κρεμάσει για πάντα τα κλειδιά του αυτοκινήτου και να παραδώσει το δίπλωμά του; Το πιθανότερο σενάριο είναι πως ο ίδιος ο γονιός δεν αντιλαμβάνεται εγκαίρως ότι υπάρχει πρόβλημα στην οδήγησή του και ίσως να θεωρεί τον εαυτό του το ίδιο ικανό οδηγό με την εποχή που μάθαινε εσάς να οδηγείτε! Είναι λοιπόν σημαντικό να προσέξετε συγκεκριμένα προειδοποιητικά σημάδια που μαρτυρούν την αλλαγή στην οδηγική του συμπεριφορά, προτού ξεκινήσετε μια τέτοια συζήτηση.

Και επειδή η προχωρημένη ηλικία δεν σημαίνει αυτόματα και προβληματική οδήγηση, υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία που πρέπει να εντοπίσετε είτε στην φυσική του κατάσταση είτε στην αντίληψή του κατά την οδήγηση.Για παράδειγμα, μια μειωμένη όραση και ακοή σε συνδυασμό με πιο αργά αντανακλαστικά, είναι σημάδια πως υπάρχει δυσκολία στην έγκαιρη αντίληψή του όσον αφορά  στα άλλα αυτοκίνητα ή τους πεζούς. Πόνοι στον αυχένα και την πλάτη, δυσχεραίνουν το στρίψιμο του κορμού ή του κεφαλιού όταν χρειάζεται να γίνει μια αλλαγή λωρίδας. Πόνοι ή αδυναμία στα πόδια κάνει τη αλλαγή μεταξύ γκαζιού και φρένου πιο δύσκολη. Γενική αδυναμία μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη δυσκολία όταν απαιτείται ένα γρήγορο και ακριβές στρίψιμο του τιμονιού. Επιπλέον, οι αλλαγές στην έγκαιρη αντίδρασή του, σημαίνουν περισσότερο χρόνο προκειμένου ο ηλικιωμένος να αντιληφθεί την κίνηση των άλλων αυτοκινήτων ή να σταματήσει απότομα ή ακόμη και να αντιληφθεί την μείωση της ταχύτητας του προπορευόμενου οχήματος.

Οι απαιτήσεις της οδήγησης που καλούν για ταυτόχρονες και πολλαπλές διεργασίες όπως η αντίληψη των σημάτων, των λοιπών οχημάτων, των πεζών και άλλων συνθηκών κατά την οδήγηση, μειώνεται με την ηλικία και αυτό είναι αναπόφευκτο για τον καθένα μας. Πρακτικά, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διαπιστώσετε άμεσα το κατά πόσο ο ηλικιωμένος γονιός σας έχει χάσει μεγάλο μέρος από αυτή την ικανότητα. 

🔘Αν το αμάξι του έχει γεμίσει βαθουλώματα και γρατζουνιές, αν η γκαραζόπορτα ή ο φράκτης του σπιτιού έχουν υποστεί ζημιές, αν η ασφαλιστική του κάλυψη για ατυχήματα έχει αλλάξει πρόσφατα, ή στο σπίτι καταφθάνουν ολοένα και περισσότερες κλήσεις της τροχαίας, τότε αυτά είναι προειδοποιητικά σημάδια πως κάτι έχει αλλάξει δραματικά προς το χειρότερο όσον αφορά την ικανότητα οδήγησής του. 

🔘Αν έχουν αλλοιωθεί σημαντικά οι συνήθειες της οδήγησής του, όπως για παράδειγμα αν αγνοεί τα σήματα Stop ή αλλάζει λωρίδες χωρίς καν να ελέγχει τον καθρέφτη του αυτοκινήτου, αυτό επίσης σημαίνει πως έχει παύσει να είναι ασφαλής όταν οδηγεί. 

🔘Προβλήματα στην όραση, όπως το γλαύκωμα ή η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, είναι βέβαιο ότι ενέχουν κινδύνους κατά την οδήγηση. Ένα ακόμη σημείο που πρέπει να προσέξετε είναι αν εξακολουθεί να βλέπει το δρόμο καθισμένος πίσω από το τιμόνι. Η οστεοπόρωση που προκαλεί αλλαγές στο ύψος ή μια καμπουριασμένη πλάτη μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα στην οδήγησή του. Το ίδιο και ένας αυχένας που πονάει ή έχει αποκτήσει δυσκαμψία και συνεπώς εμποδίζει τον οδηγό να στρίβει το κεφάλι προκειμένου να ελέγχει τις νεκρές γωνίες ή τους καθρέφτες όταν αλλάζει λωρίδα ή κάνει όπισθεν. 

🔘Εάν πάλι η ίδια η διαδικασία της οδήγησης τού προκαλεί στρες, εξάντληση ή και σύγχυση, τα πρώτα σημάδια που θα μαρτυρήσουν την κατάστασή του είναι το γεγονός ότι χάνεται πιο εύκολα σε περιοχές που του ήταν μέχρι πρότινος γνωστές, ότι αγωνίζεται να στρίψει το αμάξι ή να κάνει όπισθεν, ότι έχει δυσκολία στην έγκαιρη αντίληψη των φωτεινών σηματοδοτών, των πινακίδων οδοποιίας ή των διαβάσεων για τους πεζούς, ότι μπερδεύει το γκάζι με το φρένο ή τα πιέζει ταυτόχρονα, ότι δεν αντέχει οτιδήποτε θα του αποσπούσε την προσοχή ή έχει αργά αντανακλαστικά και προκαλεί εκνευρισμό και κορναρίσματα από τους άλλους οδηγούς. 

🔘Σε αρκετές ακόμη περιπτώσεις ατυχήματα που αποφεύχθηκαν την τελευταία στιγμή επειδή ο ηλικιωμένος είχε κακή κρίση για την κυκλοφορία, τα σήματα ή την ταχύτητα των άλλων οχημάτων, καθώς και η διστακτικότητα που μπορεί να δείχνει όταν πρόκειται να οδηγήσει νύχτα, είναι σημαντικά προειδοποιητικά σημάδια για την μείωση της οδηγικής του ικανότητας. 

🔘Επιπλέον, ο φόβος που προξενεί η οδήγησή του στη σύντροφο του, στους συγγενείς και φίλους αποκαλύπτει μια παράμετρο που θα πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη σας. 

Τη μεγαλύτερη δυσκολία να παραδώσουν τα κλειδιά του αυτοκινήτου τους εμφανίζουν οι ηλικιωμένοι μπαμπάδες. Ο κραταιός,παρά τα χρόνια του, μπαμπάς είναι πιθανότερο να αρνηθεί ότι υπάρχει πρόβλημα και να θυμώσει τόσο πολύ ώστε να σου κόψει την καλημέρα. Αντίθετα οι μαμάδες μπορεί να κλάψουν αλλά θα αποδεχτούν ευκολότερα την παύση της οδήγησης τους. Είναι σίγουρο ότι η συζήτηση της παράδοσης των κλειδιών του αυτοκινήτου τους θα δημιουργήσει συναισθήματα θλίψης, απογοήτευσης και ανημπόριας στου υπερήλικες γονείς. Ίσως ακόμη και να βλάψει πρόσκαιρα τις σχέσεις μας μαζί τους αλλά και να οδηγήσει στην επιβεβλημένη πλέον υποχρέωση των μετακινήσεων τους από εμάς. Είναι όμως η σοβαρή και υπεύθυνη στάση που πρέπει να κρατήσουμε για να τους προστατεύσουμε από ένα σοβαρό ατύχημα με τραγικές συνέπειες για τους ίδιους αλλά και τους άλλους ανθρώπους που μπορεί να γίνουν θύματα της οδήγησης τους.