Ιούν
Το spring cleaning δεν αποτελεί τάση των τελευταίων ετών. Είναι μια ανάγκη που αναδύθηκε μέσα από τη ροή της ανθρώπινης ζωής και, καθόλου τυχαία, συνδέεται με την περίοδο της άνοιξης. Σύμφωνα με την Washington Post, τον 19ο αιώνα, ο πιο ουσιαστικός καθαρισμός γινόταν την άνοιξη, επειδή ο χειμώνας άφηνε τα σπίτια επικαλυμμένα με «ένα στρώμα αιθάλης και βρομιάς σε κάθε δωμάτιο». Οι λάμπες εκείνης της εποχής άναβαν με λάδι φάλαινας ή κηροζίνη, οπότε μπορείτε να φανταστείτε το αποτύπωμα που άφηναν στο σπίτι. Ο σωστός καθαρισμός απαιτούσε το άνοιγμα των παραθύρων για να φύγει η αιθάλη, κάτι που μπορούσε να γίνει μόνο κατά τη διάρκεια ημερών με υψηλότερη θερμοκρασία.
Ορισμένοι ερευνητές εντοπίζουν τις ρίζες του spring cleaning στο περσικό έθιμο khaneh tekani, που μεταφράζεται σε «κούνημα του σπιτιού». Με την περσική νέα χρονιά, ή αλλιώς Nowruz, που σύμφωνα με το περσικό ημερολόγιο έπεφτε την πρώτη μέρα της άνοιξης, καθαριζόταν κάθε σπιθαμή του σπιτιού από τις κουρτίνες μέχρι τα έπιπλα. Ο καθαρισμός του σπιτιού μπορεί να είναι πιο σημαντικός από το να φύγει απλώς από το σπίτι η σκόνη, αφού υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις ότι κάνει καλό και στην ψυχική μας υγεία. Η ακαταστασία μπορεί να μας κάνει να αισθανόμαστε αγχωμένοι, ανήσυχοι και καταθλιπτικοί. Στον εγκέφαλό μας αρέσει η τάξη, ενώ οι συνεχείς οπτικές υπενθυμίσεις της αποδιοργάνωσης αποστραγγίζουν τους γνωστικούς μας πόρους. Το καθαρό περιβάλλον βοηθάει στην καλύτερη εστίαση στις τρέχουσες εργασίες και στην αποτελεσματικότερη εκτέλεσή τους, καθώς ο οπτικός φλοιός δεν κατακλύζεται από άσχετα αντικείμενα. Ένα ακατάστατο περιβάλλον μπορεί να είναι πηγή στρες, προκαλώντας την αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης (της ορμόνης του στρες) γιατί βλέπουμε την ακαταστασία ως ανολοκλήρωτη υπόθεση και αυτή η έλλειψη πληρότητας είναι ανησυχητική και αγχωτική για τους περισσότερους ανθρώπους. Ο καθαρισμός του σπιτιού μάς κάνει να νιώθουμε καλύτερα γιατί οι επαναλαμβανόμενες και προβλέψιμες ενέργειες όπως αυτές που σχετίζονται με την καθαριότητα, λειτουργούν ως στρατηγική αντιμετώπισης του προσωρινού άγχους, παρόμοια με το να βηματίζει κανείς πάνω κάτω, να παίζει με τα μαλλιά του ή να προσεύχεται.
Η καθαριότητα δίνει στους ανθρώπους την αίσθηση της κυριαρχίας και του ελέγχου του περιβάλλοντός τους. Η ζωή είναι γεμάτη αβεβαιότητα και πολλές καταστάσεις δεν είναι στο χέρι μας, αλλά τουλάχιστον μπορούμε να επιβάλλουμε τη θέλησή μας στον χώρο όπου ζούμε. Είναι ένα φαινόμενο για το οποίο μπορεί να δώσει εξήγηση ο κλάδος της εξελικτικής ψυχολογίας. Σε περιόδους αυξημένου στρες, υιοθετούμε συμπεριφορές με τελετουργική χροιά, όπως η καθαριότητα, για να μειώσουμε το άγχος μας. Στο ανθρώπινο μυαλό αρέσει να προβλέπει πράγματα. Μας αρέσει να ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί, γιατί αυτό μας επιτρέπει να επιβιώνουμε και να αντλούμε πόρους από το περιβάλλον. Όταν δεν έχουμε τον έλεγχο −ή αντιλαμβανόμαστε ότι τα πράγματα είναι χαοτικά και απρόβλεπτα− μπορεί να βιώνουμε άγχος. Ο καθαρισμός είναι μια χρήσιμη παρόρμηση που μας ωθεί να λαμβάνουμε προφυλάξεις και να προσπαθούμε να ελέγχουμε το περιβάλλον μας, ώστε να μην υπάρχει τίποτα αναπάντεχο που θα μπορούσε δυνητικά να μας βλάψει. Η αίσθηση ελέγχου προέρχεται από την οπτική ανατροφοδότηση που λαμβάνουμε μετά την τακτοποίηση. Από τον καθαρισμό των πατωμάτων μέχρι το πλύσιμο των πιάτων, οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την καθαριότητα εμπνέουν μια κατάσταση ενσυνειδητότητας. Η προσήλωση στη δραστηριότητα της καθαριότητας μπορεί να μας βοηθήσει να αποσυνδεθούμε από τις σκέψεις μας και να καθαρίσουμε το μυαλό σας, να αυξήσουμε τα θετικά μας συναισθήματα και να μειώσουμε τα αρνητικά μας.
Ο ανοιξιάτικος καθαρισμός λειτουργεί σαν ένα είδος εξαγνισμού. Πετάμε ότι δεν μας είναι χρήσιμο. Γιατί η τάξη και το ξεκαθάρισμα είναι μια ουσιαστική ψυχική ανανέωση που οδηγεί στην υγεία της ψυχής μας.
Η άνοιξη ετοιμάζεται να μας αποχαιρετήσει. Εσείς «κουνήσατε το σπίτι σας» ;
Credits to: https://www.kathimerini.gr/k/k-magazine/561855052/spring-cleaning-i-psychotherapeia-tis-anoixis/
