Μαρ
Το τατουάζ της γιαγιάς…Ένα τατουάζ που κρύβει μια δραματική ιστορία, τον ξεριζωμό ολόκληρου έθνους, μια βεβήλωση αθώων ψυχών. Μάρτυρες της σκοτεινής ιστορίας του τα μάτια, εκείνα το πονεμένο βλέμμα που χαμήλωνε όταν κάποιος καρφωνόταν στο τατουάζ, θέλοντας να καλύψει την ντροπή, να σβήσει τις οδυνηρές αναμνήσεις. Ένα σημάδι που στιγμάτιζε το σώμα μα κυρίως την ψυχή των δύστυχων κοριτσιών των Αρμενίων του 1915, που σε τρυφερή ηλικία τα άρπαξαν, τα βίασαν και τα εξανάγκασαν να ζήσουν παλλακίδες των απαγωγέων τους, μάνες με τη βία παιδιών που ποτέ δεν αγκάλιασαν, γυναίκες μετέπειτα που όλοι απέφευγαν γιατί ήταν «ατιμασμένες» και καταδικασμένες να ζουν σε ένα σώμα που κάποιοι ρήμαξαν στο βωμό μιας εθνοκάθαρσης που ποτέ δεν βρήκε την πλήρη αναγνώριση και συγγνώμη. Γι’αυτές το άγγιγμα έγινε οδυνηρό, η αγκαλιά ανεπιθύμητη, η ανάμνηση ανάθεμα και βάρος που κουβάλησαν μέσα τους για μια ζωή. Γυναίκες που με τη βία έγιναν νύμφες των κατακτητών και σημαδεύτηκαν με τατουάζ στα χέρια, το πρόσωπο και το σώμα σαν ένδειξη υποταγής και σκλαβιάς, μα και μειονεκτικής θέσης στις τότε κοινωνίες που τις ξεχώριζαν από τις «τίμιες» Οθωμανές. Ψυχές που τυραννίστηκαν γιατί ποτέ δεν βρήκαν τη δικαίωση, δεν χάρηκαν τη ζωή και τα νιάτα τους, δεν αναγνωρίστηκαν ως μάνες παρά ως κιβωτοί που έφεραν στον κόσμο ανεπιθύμητα παιδιά, αποκυήματα της βίας και της πιο σκληρής όψης του πολέμου. Γυναίκες που έζησαν μια προσωπική κόλαση, αιχμάλωτες της οδύνης και μιας ψυχικής οργής που τις κατέτρωγε για όλο τους το βίο, έζησαν στο περιθώριο μιας κοινωνίας που ποτέ δεν τις αποδέχθηκε, τις θεώρησε αντικείμενο και αργότερα ταμπού. Πλάσματα που δεν πήραν καμία συμπαράσταση ούτε καν από τους ομοεθνείς τους αργότερα, γιατί κουβαλούσαν τη Ντροπή και δεν έβρισκαν πουθενά παρηγοριά γιατί κανείς δεν τις ήθελε. Καταδικάστηκαν να βλέπουν τα σημάδια του θλιβερού τους παρελθόντος κάθε μέρα για το υπόλοιπο της ζωής τους, σαν μια υπενθύμιση της φρίκης που βίωσαν. Μάνες που δεν χάρισαν το χάδι στα παιδιά τους γιατί τους υπενθύμιζαν την «ατιμία» τους και τους στέρησαν για πάντα το δικαίωμα να ζήσουν φυσιολογικά.
Μια πολεμική στρατηγική που προσπάθησε να εξοντώσει τις ψυχές, να τις νεκρώσει για πάντα, να τις τραυματίσει σε βαθμό που στοιχειώνει και τις επόμενες γενιές. Μια βία που πρέπει να γίνει παράδειγμα προς αποφυγή και ένας φόρος τιμής που οφείλει η ιστορία να απονείμει σε αυτές τις γυναίκες που με τα σημάδια του σώματός τους κατάφεραν να επιβιώσουν σε έναν ανελέητο και άνισο αγώνα, να γεννήσουν ζωή, να σταθούν αξιοπρεπείς και σιωπηλοί μάρτυρες ενός έθνους που καταδικάστηκε για δεκαετίες στη σιωπή και τη λήθη, ξεριζώθηκε μα επιβίωσε. Και μια υπενθύμιση στις επόμενες γενιές πως το σώμα μπορεί να βασανιστεί μα η ψυχή πάντα θα αντέχει.
