Αναβλητικότητα. Μια “ψευδαίσθηση” ελευθερίας

Το Φθινόπωρο είναι πάντα μια επανεκκίνηση. Νέοι στόχοι, νέες δεσμεύσεις, νέοι σχεδιασμοί της πορείας μας, διαφορετικές επανατοποθετήσεις σε στρατηγικές κατάκτησης των ονείρων μας. Τι γίνεται όμως όταν στη φύση μας υπάρχει το φρένο της αναβλητικότητας;

Η αναβλητικότητα μοιάζει με την πιστωτική κάρτα. Προσφέρει μια ψευδαίσθηση ελευθερίας. Κάποια στιγμή θα έρθει ο λογαριασμός προσαυξημένος από τόκους και εσύ θα πρέπει με άγχος, τύψεις και ενοχές να τον εξοφλήσεις. Μας κάνει να πιστεύουμε ότι έχουμε αμέτρητες ώρες στη διάθεσή μας αλλά τελικά μας τις κλέβει. Αναβάλλω για αργότερα και κάνω οτιδήποτε μπορεί να μου φτιάχνει τη διάθεση εκτός από αυτό που πραγματικά θα έπρεπε να κάνω. Έτσι νιώθω προς στιγμήν καλύτερα και πιστεύω πως αύριο θα είναι μια άλλη μέρα που θα κάνω πιο ευχάριστα αυτό που ανέβαλα για σήμερα. 

Υπάρχουν πολλές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν την αναβλητικότητα. Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως τα παιδικά μας χρόνια παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναβλητικότητα που ενδέχεται να μας διακατέχει σε μεγαλύτερες ηλικίες, βασίζοντας τα συμπεράσματά τους σε βιώματα φόβου για κριτική ή ταπείνωση ή και αποτυχία, που οδηγούσαν σε αναβολές προκειμένου να αποφευχθεί ένα ρίσκο.  Είναι η χειριστική μορφή εκδίκησης του εφήβου, μια παθητικο-επιθετική στάση, ιδιαίτερα αποτελεσματική, που επιλέγεται για να τρελάνει τα «πρόσωπα» εξουσίας και να στερήσει την δύναμή τους. Ο έφηβος δεν στενοχωριέται που σαμποτάρει τον εαυτό του, γιατί νοιάζεται περισσότερο για την αυτονομία του παρά για τους βαθμούς του. Ουσιαστικά, όταν θέλει να αποφύγει τις υποχρεώσεις λέει: «Δεν μπορείτε να μου πείτε τι θα κάνω. Θα κάνω την εργασία μου όταν είμαι έτοιμος». Αυτά τα παιδιά γίνονται οι αναβλητικοί ενήλικες του σήμερα που γίνονται έμπειροι στην αποφυγή των υποχρεώσεων τους και δεν καταφέρνουν να αναπτύξουν σημαντικές ικανότητες όπως ο σχεδιασμός, η οργάνωση, η ανάπτυξη της σκέψης και η προσοχή στην λεπτομέρεια. Κάνουν έκπτωση στην επιβράβευση που τους επιφυλάσσει το μέλλον, προτιμούν το αύριο από το σήμερα και αναβάλλουν διαρκώς αυτό που πραγματικά θα έπρεπε να κάνουν. Η συνήθεια της απραξίας είναι αυτοτροφοδοτούμενη. Βαφτίζεται στο μυαλό τους σαν μεγαλύτερη δυναμική αφού επιλέγουν να ολοκληρώσουν κάτι κοντά στην εξάντληση των ορίων μιας προθεσμίας.

Παρόλο που η αναβλητικότητα απομακρύνει προσωρινά το άγχος που σχετίζεται με την επίτευξη στόχων, οι βαθύτερες αιτίες παραμένουν. Ο θυμός, η τελειομανία, η αυτοαμφίσβητηση, η ανασφάλεια της αιωρούμενης αποτυχίας. Η καταπολέμηση αυτής της συνήθειας απαιτεί συναισθηματική ανάπτυξη, πνευματική γαλήνη, μια αίσθηση δύναμης και στόχου ότι κρατάς στα χέρια σου τα ηνία του ελέγχου της ζωής σου. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να πετυχαίνουμε τα πάντα και σε βάθος χρόνου η υγεία βάλλεται από τις επιθέσεις του άγχους αναβολής. Η αναβλητικότητα έχει κόστος. 

Είναι σημαντικό να μάθουμε να μην βάζουμε στην άκρη την ίδια τη ζωή μας επιλέγοντας υποσυνείδητα την πεποίθηση ότι: Δεν μπορείς να αποτύχεις σε κάτι που δεν έχεις κάνει…

Inspiration credit to: www.psychologynow.gr